خلاصة:
با توجه به تخریبهای شهری و عدم شناخت کافی درباره گورستانها، این پژوهش در پی شناخت دقیقتر گورستانهای تاریخی شهر اهواز و ارزیابی عوامل مؤثر در شکلگیری آنهاست. در این مقاله روش گردآوری دادهها بر مبنای اطلاعات کتابخانهای و مطالعات میدانی گسترده است و اطلاعات جمعآوری شده از نوع کیفی است که به توصیف شرایط موجود نمونههای مطالعاتی میپردازد. همچنین در این پژوهش با انطباق مشاهدات عینی و اسناد کتابخانهای به تحلیل عوامل مؤثر بر شکلگیری آرامستانها پرداختهشدهاست. روش تحقیق این پژوهش از نوع پژوهشهای توصیفی_تحلیلی است. براساس نتایج حاصل از این پژوهش، عوامل متعددی بر شکلگیری و توسعه گورستانها تأثیرگذار است که میتوان آنها را بهطور کلی در دو دسته عوامل درونی و عوامل بیرونی و بهطور جزئیتر در شش دسته کالبد، بستر، منظر، تاریخ، ساختارهای اجتماعی و اقتصادی و بافت گروهبندی نمود.
Because of urban destruction and lack of sufficient knowledge about cemeteries, the aim of the present study is to emphasize on the importance of historical cemetery and evaluate the historical cemeteries of Ahwaz and effective factors of the formation. The data collection method is based on library information and field studies. That describes the existing conditions of the study samples and the effective factors in the formation of cemeteries is analyzed by adapting the objective observations and library documents. The research method is descriptive-analytical and based on the results of this study, several factors affect the formation and development of cemeteries, which can be divided into two categories of internal and external factors and in more detail in six categories of body, context, perspective, history, social, and economic structures and context.
ملخص الجهاز:
بررسي معماري آرامستانها از چند جنبه واجد اهميت است: اول آنکه آرامستان کالبدي جداييناپذير از انسان و زندگي اوست که شکل گيري آن با مفاهيم و ارزشهاي ديني، مذهبي، اجتماعي و سنتهاي هنري جوامع انساني گره خوردهاست و از همين رو براي شناخت جنبه هايي از حيات اجتماعي آدمي، شناخت قبور و نمادهاي به کاررفته در آنها مورد نياز است؛ دوم آن - که با بررسي آرامستانهاي ادوار مختلف ميتوان روند شکل گيري و توسعه يادمان هاي معماري مرگ را در فرهنگ هاي امروزي و نيز فرهنگ هاي باستاني بررسي کرد؛ سوم آنکه ميتوان به دلايل و عوامل تأثيرگذار بر شکل گيري آرامستانها و تفاوتهاي بين آنها پي برد و آن عوامل را شناسايي و دسته بندي کرد و در طرحهاي آتي توسعه شهري مورد توجه قرار داد.
از يک سو تأثيرات روانشناختي بهبود منظ ر و معماري عرصه هاي تدفيني براي ساکنان شهر و از سويي ديگر تنوع ايجادشده به دليل وجود گورستانهاي اديان مختلف و به طور خاص وجود گورستان تپه هاي باستاني از دوره اشکاني در شهر اهواز و هم چنين وجود مقبره عليبن مهزياراهوازي در اين شهر امکان توسعه گردشگري فرهنگي و مذهبي را به اين شهر ميدهد.
رويکرد مط العات موردي: در اين پژوهش به طور عام به مط العه تاريخي همه آرامستانهاي شهر اهواز و مط العه ديدگاه اديان در باب مرگ و روشهاي تدفين و نيز به طور خاص آرامستانهاي تاريخي آنجا پرداخته شدهاست و با بررسيهاي توصيفي، تفسيري، تاريخي و گردآوري دادههاي کيفي به شناخت و ارزيابي گورستانها توجه شدهاست و با تمرکز بر چند آرامستان خاص براي شناخت تعامل و ارتباط آنها با محيط پيراموني خود و هم چنين روابط دروني اجزاي آنها سعي شدهاست.