اندازه‏گیری پای‏بندی علّامه حلّی به سند محوری در نقد حدیث مقالة

مؤلف: فهیمی تبار، حمیدرضا ؛ رستگار جزی، پرویز ؛

علوم حدیث بهار 1400 - شماره 99 ، ب (Ministry of Science/ISC (‎18 صفحة - من 132 إلی 149 )

الکلمات المفتاحية: نقد حدیث علامه حلی سندمحوری عمل به حدیث تربیع حدیث Allamah al isnad orientedness act upon hadiths quadripartite state of hadiths Criticism of Hadith Ḥillī

fa en

خلاصة:

علمای امامیه برای ارزیابی روایات از دو اصطلاح صحیح و ضعیف استفاده می‏کردند و بر اساس قراین - که یکی از آن قراین سند حدیث بود - به صحت و یا ضعف حدیثی حکم می‏کردند. تا این‏که نظریه تربیع احادیث توسط علّامه حلّی به کار گرفته شد. ایشان احادیث را بر اساس سلسله سند به چهار دسته «صحیح»، «حسن»، «موثق » و «ضعیف» تقسیم کرد. با توجه به انتقاد بسیاری از عالمان به این شیوه ارزیابی، در این پژوهش بر آن شدیم تا به صورت آماری میزان پای‏بندی علّامه حلّی در عمل به وضع اصطلاحات جدید و سندمحوری را به دست آوریم. بر اساس نتایج به دست آمده، ایشان در موارد بسیاری به اصطلاحات خود پای‏بند نبوده و تعداد احادیث ضعیفی که مورد عمل قرار داده، از مجموع احادیث صحیح وحسن و موثق بیشتر است. بنابراین با وجود این‏که ایشان از پیشگامان رویکرد سندمحورانه به نقد حدیث است. این رویه را در کتاب‏هایش در پیش نگرفته است.

ملخص الجهاز:

1 ایشان در کتاب الرعایة فی علم الدرایة نیز گفته است: علامه حلی در کتب خود طریق به «معاویة بن میسرة»، «عائذ الاَحَمسی»، «خالد بن نجیح» و «عبد الاعلی مولی آل سام» را صحیح نامیده، در حالی که نصی بر توثیق سه نفر اول در کتب رجال نداریم و چهارمی(عبدالاعلی) نیزتوثیق نشده است. 4 معلوم می‏شود از منظر ایشان اتصال سند شرط حدیث صحیح است و تعاریف علّامه از این احادیث همان تعاریف دانشمندان علم درایه است. احادیث حسن که صحیح نام‏گذاری شده‏اند بیان شهید ثانی - که در مقدمه آمده بود - درباره عملکرد علّامه حلّی درست است؛ چرا که ایشان چندین روایت را - که ابراهیم بن هاشم در سندشان وجود دارد - به درستی حَسَن نامیده (برای نمونه روایت‏هایی از حلبی و جمیل بن دراج و زراره و محمد بن مسلم را به درستی حسن نام‏گذاری کرده که در سندشان ابراهیم بن هاشم وجود دارد)، 1 ولی در جای دیگری از کتابش روایت یونس را صحیح نامیده، در حالی که ابراهیم بن هاشم در سند روایت وجود دارد. 1 علامه حلی تعدادی احادیث را که ارسال شیخ طوسی از حسین بن سعید است، صحیح نامیده، 2 ولی با رجوع به مشیخه التهذیب معلوم می‏شود که در سند حدیث «احمد بن محمد بن الحسن بن ولید» و «الحسین بن الحسن بن أبان» آمده که نصی بر توثیق این دو نیست و آیة الله خویی تصحیح علّامه را در طریقی که «احمد بن محمد بن الحسن بن ولید» در آن است، از اجتهادات علّامه دانسته و گفته خود علّامه در رجالش ذکری از احمد نیاورده است.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول