خلاصة:
ارتباط بین انسانها اساس نظام اجتماعی و پایۀ پیشرفت جامعه است. این امر امروزه به دلیل مسائلی همچون؛ تغییرات گسترده در زیست شهری، زندگی تحمیلی در مجتمعهای آپارتمانی، تقلید از الگوهای غربی در مدیریت شهری، و گسترش خُرده فرهنگهای اجتماعی، با آسیبهای متعددی مواجه شده است. پیشگیری و رفع اینگونه آسیبها نیازمند به طراحی و ترویج الگوی ارتباطات مطلوب اجتماعی، بهویژه در ساحت همسایگی با دیگران است. پژوهش حاضر در این راستا با بهرهگیری از روش تحلیل محتوای کیفی متعارف کوشیده است مؤلفههای ارتباطات همسایگی را از منابع اسلامی استخراج و تبیین نماید. بدین ترتیب که آیهها و احادیث مرتبط با موضوع به روش ترکیبی (لغتکاوی و معناکاوی) در سه مرحله (رمزگذاری، طبقهبندی و انتزاع مضمون) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند که دستاورد آن، برداشت 420 مفهوم بود. سپس مفاهیم به دست آمده با بررسی بیشتر به زیرطبقات شانزدهگانه تقلیل یافتند و سپس در قالب پنج طبقه (مؤلفه) از جمله: «بیآزاری»، «تابآوری (فعّال)»، «مسئولیتپذیری (اجتماعی)»، «مهرورزی» و «خیررسانی» دستهبندی گردیدند. سرانجام پس از فراوانیسنجیِ مؤلفهها و شاخصهای به دست آمده در این تحقیق، برای ارتباطات همسایگان در زندگی شهری، دو الگوی عملی در قالبهای «پیوستاری» و «چندبُعدی» پیشنهاد گردید.
Relations between humans is the basis of the social system and the basis of society's progress. Nowadays, it has suffered a number of damages due to issues such as widespread changes in urban life, forced living in apartment complexes, imitation of Western patterns in urban management and the spread of social micro-cultures. Preventing and removing such injuries requires designing and promoting a pattern of socially desirable Relations, especially in the neighborhood. The present study, using conventional qualitative content analysis method, has attempted to extract and explain neighborhood Relations components from Islamic sources. The verses and hadiths related to the subject were analyzed in three stages (encoding, classification and thematic abstraction), the result of which was the conception of 420 concepts. Subsequently, the concepts were further reduced to sixteen subgroups and then subdivided into five categories including: "harassment", "resilience", "social responsibility", "compassion" and "beneficence". Finally, after evaluating the components and indicators obtained in this study, two practical models in "continuum" and "multidimensional" formats were proposed for neighborhood Relations in urban life.
(
, 
, 
)
