خلاصة:
مساله اصلی پژوهش حاضر تعیین وضعیت ساخت آغازگری_ پایانبخشی در بندهای خبری نوشتار فارسیآموزان غیرایرانی سطح تکمیلی و همچنین تعیین وضعیت نشانداری این بندهاست. پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و پیکرهبنیاد است. پیکرهی پژوهش دربرگیرندهی 49 نمونه از نوشتار فارسیآموزان غیرایرانی سطح تکمیلی از 13 ملیت در مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره) و چارچوب نظری کار دستور نظاممند-نقشگرای هلیدی(2004) است. برای انجام پژوهش ابتدا ساخت آغازگری-پایانبخشی در بندهای خبری نوشتههای فارسیآموزان بررسی شده، آنگاه انواع آغازگرها از نظر متنی، بینافردی و تجربی بودن تعیین گردیدهاند؛ سپس آغازگرهای نشاندار یا بینشان مشخص شدهاند. دادهها و نتایج بیانگر آن است که بسامد بهکارگیری آغازگرهای مرکب و ساده با هم برابر بوده(هرکدام 43%) و آغازگر بندی 14% آغازگرها را تشکیل میدهد. از بین آغازگرهای مرکب، آغازگر متنی-تجربی(43/ 88%) بیشترین فراوانی را داشته است. نتایج همچنین موید بینشان بودن بیشتر آغازگرها(81%) در بندهای خبری نوشتههای فارسیآموزان غیرایرانی سطح تکمیلی و همچنین تفاوت بسامد بهکارگیری آغازگرهای بینشان در بندهای خبری در نوشتار فارسیآموزان با ملیتهای گوناگون است.
The main question of the study is determining the status of thematic structure in declarative clauses in the writings of advanced non- Iranian Persian learners and determining the status of markedness. This study is corpus based and done by a descriptive and analytic method. The corpus includes 49 models of writing of advanced non-Iranian Persian learners of different nationalities who have studied at Persian Language Center of Imam Khomeini International University. To do this study, at first, the thematic structure was studied in declarative clauses in the writings of Persian learners, then the kinds of themes as the point of textual, interpersonal and experiential were determined. After that, unmarked and marked themes were determined. Finally, the obtained data was presented using descriptive statistics. The findings indicated that the frequency of using experiential and multiple themes in declarative clauses was equal (each 43%). Additionally, the frequency of clause themes was 14%. Among the multiple themes, textual- experiential theme had the most frequency (88/43%). The findings also confirmed the hypothesis that the most of the themes (81%) was unmarked and the frequency of using unmarked themes in declarative clauses in the writings of advanced non-Iranian Persian learners was different in various nationalities.
ملخص الجهاز:
زبان شناخت ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی دوفصل نامۀ علمی (مقالۀ علمی ـ پژوهشی)، سال یازدهم ، شمارۀ دوم ، پاییز و زمستان ١٣٩٩ ساخت آغازگری - پایان بخشی در بندهای خبری نوشتار فارسی آموزان غیرایرانی سطح تکمیلی: تحلیلی بر پایه ی دستور نظام مند- نقشگرا حمیده پولادستون * محمد باقر میرزایی حصاریان **، لیلا گل پور *** چکیده مساله اصلی پژوهش حاضر تعیین وضعیت سـاخت آغـازگری_ پایـان بخشـی در بنـدهای خبری نوشتار فارسی آموزان غیرایرانی سطح تکمیلی و همچنین تعیین وضـعیت نشـانداری این بندهاست .
آگاهی مدرس زبان فارسـی از سـاخت آغازگری-پایان بخشـی (thematic structure) کـه قسـمتی از دانـش زبـان شناسـی اسـت ، بـه شناخت بهتر و کامل تر زبان فارسی و به دنبال آن به تهیه مـواد آموزشـی، تـدریس محتـوای آموزشی و نیز سنجش دانش و مهارت زبانی فارسی آموزان کمک میکند؛ از این رو، بررسـی ساخت آغازگری–پایان بخشی در نوشته های فارسیآموزان غیرایرانی اهمیت دارد.
پرسش های پژوهش عبارتنـد از: ١- ساخت آغازگری-پایان بخشی در بندهای خبری نوشـتار فارسـیآمـوزان غیرایرانـی چگونـه است ؟ ٢- آغازگرها (theme) از نظر نشانداری (markedness) در بندهای خبـری نوشـته هـای فارســیآمــوزان غیرایرانــی چــه ویژگــیهــایی دارنــد؟ ٣- بســامد اســتفاده از آغازگرهــای ساده (experiential theme) و آغازگرهای مرکـب (multiple theme) دربنـدهای خبـری نوشـته های فارسیآموزان غیرایرانی چگونـه اسـت ؟ ٤- کـدامیک از آغازگرهـای مرکـب بیشـترین درصد را در نوشتار فارسیآموزان به خود اختصاص میدهند؟ با توجه به این که موضوع آغازگر-پایان بخش و وضعیت نشـانداری در لایـه ی فـرانقش متنی در دستور نظام مند- نقشگرا بررسی و تحلیل میشود، بهتر است به مبانی نظری تحقیـق در چارچوب مورد نظر بپردازیم .