خلاصة:
وقف را میتوان یکی از سنتهای حسنه جوامع اسلامی دانست که البته به شکلهای دیگر در دیگر جوامع نیز وجود داشته که نشان میدهد این سنت حسنه ریشه در ذات پاک بشریت نیز دارد،وقف از روزگاران قدیم بیشتر به صورت وقف زمین و منزل و دیگر اموال غیرمنقول بوده و این توهم را ایجاد کرده که وقت تنها باید در این اموال صورت گیرد، که این امر باعث شده نهاد وقف از بخش عظیمی از ثروت در جامعه که همان پول های اعتباری امروزی است محروم بماند، موضوع مورد تحقیق در این مقاله، بررسی و امکانسنجی وقف پولهای اعتباری که درواقع پول های زمان ما محسوب می شود و جواز آن در فقه اسلامی می باشد،و اهمیت این موضوع به این خاطر می باشد که در قوانین به آن توجهی نشده و به همین دلیل به بررسی آراء و دلایل موافقان و مخالفان این زمینه پرداختهایم و دیده شد که امکان وقف پول اعتباری در فقه موجود میباشد.
یمکن اعتبار الوقف من التقالید الصالحه للمجتمعات الاسلامیه، ولکنه بالطبع موجود فی اشکال اخری فی المجتمعات الاخری ایضا، مما یدل علی ان هذا التقلید الجید متجذر ایضا فی الطبیعه النقیه للانسانیه. یجب ان ینفق الوقت فقط علی هذه الملکیه، التی حرمت موسسه الوقف من جزء کبیر من ثروه المجتمع، وهو نفس المال الايتمانی الیوم، موضوع البحث فی هذا المقال هو دراسه ودراسه جدوی وقف اموال الايتمان، وهی فی الحقیقه اموال زماننا ورخصتها فی الفقه الاسلامی، واهمیه هذه المساله انها لا توخذ فی الاعتبار. الشرايع وبالتالی السبب: لقد فحصنا اراء واسباب المویدین والمعارضین فی هذا المجال وتبین انه من الممکن تکریس اموال الايتمان فی الفقه.
Waqf can be considered as one of the good traditions of Islamic societies, which of course has existed in other forms in other societies as well, which shows that this good tradition is also rooted in the pure nature of humanity. It has created the illusion that time should be spent only on this property, which has deprived the endowment institution of a large part of the wealth in society, which is the current credit money. Feasibility study of endowment of credit money, which is in fact the money of our time and its license is in Islamic jurisprudence,And the importance of this issue is due to the fact that it is not taken into account in the laws, and for this reason, we have examined the opinions and reasons of the proponents and opponents in this field and it was seen that it is possible to dedicate credit money in jurisprudence.
ملخص الجهاز:
بنابراين با توجه به گسترش دايره ي معاملات و تحولات اقتصادي و ايجاد بازارهاي نوين در عرصه هاي اقتصادي هم چون بازارهاي مالي (که موضوع آن ها دارايي مال است نه فيزيکي)، شايد بتوان گفت نه تنها تحديد وقف به اعيان قابل بازنگري است بلکه با توجه به مقتضيات زمان ، بايد تصورات سنتي از بقاي اصل مال (در صورت استفاده ) را نيز اصلاح کرد.
حائري يزدي نظير استدلال شهرضايي را بيان و جواز وقف پول را تقويت کرده است و ميگويد: «اگر ما وجود اعتباري اسکناس و سکه را (مخصوصا در زمان حاضر) در نظر بگيريم و اين که ارزش حقيقي در واقع از آن پشتوانه هاي اين اوراق و سکه هاست ، به طوري که اگر کسي پولي را که از کسي (حتي به عنوان امانت ) گرفته است ، تعويض کند، طرف کم ترين واکنشي نشان نميدهد و آن را غير از پول خويش نميداند، (با توجه به اين مطلب ) آيا نمي توان اين مسأله را مطرح ساخت که : چه اشکالي دارد کسي مثلا يک ميليون تومان را وقف قرض الحسنه کند؛ آن را در مرکزي مثل بانک قرار دهد و از آن جا به عنوان قرض الحسنه در اختيار افراد قرار گيرد و قرض کنندگان هم بعد از رفع نياز يا در موعد مقرر، آن را برگردانند»؟ (حائري يزدي،١٣٨٠ش ، ص ١٣٨) و درجاي ديگر ميگويد: «وقف درهم و دينار و در زمان حاضر اسکناس و به طور کلي پول رايج براي مضاربه و انفاق سود آن و نيز براي وام قرض الحسنه ، نه با اصول و مقتضاي وقف ، ناسازگار است و نه با حکم و اصلي از احکام و اصول اسلامي.