خلاصة:
مصرف انرژی نیروی محرکه رشد اقتصادی است. همچنین در کنار آن سبب انتشار گازهای آلاینده و آلودگی محیطزیست میگردد. نحوه مصرف انرژی در ایران در مقایسه با سایر کشورهای جهان، توجه به شاخصهای بهرهوری انرژی را ضروری ساخته است. هدف این تحقیق، بررسی ارتباط بین انتشار دیاکسیدکربن و بهرهوری انرژی به عنوان شاخصی از مصرف انرژی در کنار سایر عوامل توضیحی در بخشهای اقتصادی ایران (صنعت، حملونقل و کشاورزی) طی دوره 1394-1376 میباشد. به این منظور، الگوی چند متغیرهای شامل شدت انتشار دیاکسیدکربن، بهرهوری انرژی، نیروی کار و سرمایه، رشد قیمت حاملهای انرژی، ارزش افزوده بخشی و هزینههای تحقیق و توسعه بخشهای منتخب به کار گرفته شده و با استفاده از مدلهای خودرگرسیون برداری با دادههای ترکیبی، معنیداری اثر وقفههای هریک از متغیرها بر روی شدت انتشار دیاکسیدکربن آزمون شده است. همچنین با استفاده از توابع واکنش آنی و روش تجزیه واریانس، سهم تکانههای وارد بر هر متغیر در توضیح نوسانات متغیر دیاکسیدکربن در سه دوره زمانی کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت بررسی شدهاند. نتایج این بررسی نشان داده است تکانههای بهرهوری انرژی اثر معنیدار و کاهشی بر متغیر شدت انتشار کربن داشته است.
The purpose of this paper is to investigate the relationship between CO2 emissions and energy productivity as an index of energy consumption, alongside the other explanatory factors in Iranian economic sectors (industry, transportation and agriculture) in the period of 1376-1394. To achieve this objective, we have used a Panel-VAR multivariable model including the intensity of CO2 emissions, energy productivity, labor power and capital, energy carriers’ price increase, sectoral value added, and the cost of research and development in selected sectors. This model is then used to test the effect of lagged variables on CO2 emissions. In addition, we have used the impulse-response approach to determine the share of shocks in changes of CO2 emission for the short, medium, and long-terms. The results indicate the shocks of energy productivity have negative and significant effect on the intensity of CO2 emissions.