خلاصة:
محیط زیست اهمیت زیادی برای انسان ها دارد در نتیجه باید در حفظ و پیشگیری از تخریب آن کوشید. و
با توجه به گسترش جوامع انسانی، وضع قوانین مناسب و موثر یکی از راههای حفظ و پیشگیری از تخریب
محیط زیست است. در این مقاله به بررسی مسئولیت مدنی ناشی از تخریب محیط زیست در ایران و همچنین
ضمانت اجرای مربوط به قوانین راجع به محیط زیست پرداخته شده است. راهکارهایی که دولت ایران برای
حفاظت از محیطزیست پیش رو گرفته نیز بیان شده است. مبنای مسئولیت در قانون مسئولیت مدنی در
حقوق ایران را بررسی کرده و علت ضعف کارایی مسئولیت مدنی در پیشگیری و جبران خسارتهای
زیست محیطی بیان شده است. همه مقررات و قوانین توسط ابزارهایی تعیین میشوند، مقررات و قوانین
محیط زیست هم توسط ابزارهایی تعیین شدهاند که به تفسیر آن پرداخته شده است. تضمین حفاظت موثر از
محیط زیست با همکاری میان سازمانی ممکن است، که قانونگذار میتواند آن را انجام دهد. در آیین
دادرسی دعاوی راجع به مسئولیت زیست محیطی نیز موضوعاتی از جمله توزیع مسئولیت، خسارت های
قابل جبران، دادگاه صالح، مرور زمان، حق ادامه دعوی به طور مختصر بیان شده است
ملخص الجهاز:
يعني آيا اموال زيست محيطي از لحاظ حقوقي تحت حمايت هستند يا نه ؟ در پاسخ به اين سوال دو گرايش اساسي وجود دارد: ١) برخي از نويسندگان ، محيط زيست را منشاء ورود خسارت به انسان دانسته اند؛ ٢) در مقابل عده اي از حقوق دان ها خسارت به خود محيط زيست را صرف نظر از بازتاب هاي آن قابل مطالبه دانسته اند (انصاري، مهدي، فصلنامه حقوق (مسئوليت ناشي از خسارت هاي زيست محيطي)، مجله دانشکده حقوق و علوم سياسي، دوره ٣٨، شماره ٢، تابستان ١٣٨٧، ص ٢٩٥).
پس بايد در اين خصوص به فکر تمهيد قانون خاص مسئوليت ناشي از خسارت زيست محيطي بود يا با استقراء از قوانين خاص حمايت از محيط زيست (براي مثال ماده ٢٩ قانون آلودگي هوا مقرر ميدارد: "صاحبان و مسئولان اينگونه کارخانجات و کارگاه هاي آلوده کننده مکلف به پرداخت ضررو زيان وارده به محيط زيست و اشخاص حقيقي و حقوقي به حکم دادگاه هستند" و با تکيه بر اصول احتياط و پيشگيري، مسئوليت محض را به صورت ترکيبي از نظام مسئوليت مدني و حقوق عمومي پذيرفت ١٩٦ دوره جديد، سال ششم ، شماره دوازدهم ، زمستان ١٣٩٩ قوانين راجع به محيط زيست و مسئوليت ناشي از تخريب محيط زيست در ايران (انصاري، مهدي، فصلنامه حقوق (مسئوليت ناشي از خسارت هاي زيست محيطي)، مجله دانشکده حقوق و علوم سياسي، دوره ٣٨، شماره ٢، تابستان ١٣٨٧، ص ٢٨٩).
اما قواعد سنتي مسئوليت مدني در مورد ٢٠٢ دوره جديد، سال ششم ، شماره دوازدهم ، زمستان ١٣٩٩ قوانين راجع به محيط زيست و مسئوليت ناشي از تخريب محيط زيست در ايران ارکان تحقق مسئوليت زيست محيطي، عوامل توجيه کننده آن و شيوه هاي جبران خسارت قابل استفاده است .