خلاصة:
مستندات تاریخی بغداد قرن چهار و علاوه بر آن، تحلیل‌هایی که از جانب محدثان و مفسران و مورخان، تمدن پژوهان و فیلسوفان تاریخ و دیگران به دست آمده، حاکی از رشد و گسترش فکری و دینی اسلام در مقایسه با دیگر دوره‌هاست. لذا این پژوهش در نظر دارد بر ارتقای بینظیر حوزههای گوناگون عمرانی عهد عضدی مانند ساخت اماکن درمانی و فرهنگی، شهرسازی و احیای ویرانی‌ها، توجه به مرمت مشاهد مقدسه، جمع‌آوری حدیث و رشد و گسترش تفاسیر و در نهایت امنیت در این عصر؛ که ریشه قرآنی و حدیثی داشته است؛ با استفاده از منابع و متون اصیل و تحلیلهای جانبی، به کشف انگیزه‌های عمرانی این حاکم(عضدالدوله) بپردازد و انگیزه‌هایی که چرایی و چگونگی جهت‌گیری فعالیت‌های او را تا حدودی مشخص کند. به همین دلیل مسأله اصلی این است که تأثیرآموزه‌های قرآنی و حدیثی در شکوفایی و درخشش تفکر شیعی و ایرانی چقدر بوده است؟
ملخص الجهاز:
اقدامات تأثير آموزه هاي قرآني و حديثي بر تمدن عصر آل بويه و نفوذ آن بر اقدامات عملي عضدالدوله ديلمي/ ٢٢٥ عمراني که در اين دسته بندي مورد مطالعه قرار خواهنـد گرفـت شـامل بررسـي امـاکن درماني؛ کتابخانه ؛ مساجد و احياي قبور مقدسه و شهرسازي و عمـران خواهـد بـود و در نهايت علت اصلي شکل گيري اين آباديهاي چشمگير که همانا امنيت مثال زدني در آن برهه است از نظر خواهد گذشت .
در اين بيمارسـتان اغلب شعب مربوط به درمان هاي طبي و جراحي و چشم پزشکي و شکسته بندي و امثال آن وجود داشت و چنانکه آمده جبرئيل بن عبيدالله بختيشوع در بيمارستان بـه خـدمت اشتغال داشـت و ابوالحسـن علـي بـن ابـراهيم بـه ترجمـه کتـاب هـاي طبـي و طبابـت تأثير آموزه هاي قرآني و حديثي بر تمدن عصر آل بويه و نفوذ آن بر اقدامات عملي عضدالدوله ديلمي/ ٢٢٧ ميپرداخت و با آنکه در آخر عمر نابينا شـده بـود بـاز هـم بـه طبابـت اشـتغال داشـت .
ابن ابي اصيبعه از قول بعضي از راويان نقل ميکند که محمد زکرياي رازي از کساني بود که بيمارستان عضدي به پيشنهاد او بنا شد و عضدالدوله با او مشورت کرد که کـدام نقطه براي بناي بيمارستان مناسب است ، رازي به يکي از کارکنـان خـود دسـتور داد در اطراف بغداد قطعه گوشتي آويزان نمايد.
معماري هنري است کـه در فضاهاي کالبدي به کار برده ميشود و مراد از فضاي کالبدي همان ساختمان ها و بناهاي ايجاد شده در گستره تمدن اسلامي و چينش فضاي شهري است و از اين رو، با معمـاري تأثير آموزه هاي قرآني و حديثي بر تمدن عصر آل بويه و نفوذ آن بر اقدامات عملي عضدالدوله ديلمي/ ٢٢٩ تا حدي تفاوت دارد.
(
, 
, 
)
