پژوهشی بر مفهوم هیجان در آیات قرآن کریم و رابطه آن با رشد مقالة

مؤلف: علم الهدی، جمیله ؛ هدايی، فاطمه ؛ قاسم زاده، عاتکه ؛

آموزه های قرآنی بهار و تابستان 1400 - شماره 33 ، ب (Ministry of Science/ISC (‎30 صفحة - من 3 إلی 32 )

الکلمات المفتاحية: هیجان عواطف انفعالات نفس بروز هیجان کنترل هیجان emotion expression Affects Emotion Emotion Feelings of soul Control

fa ar en

خلاصة:

هدف این پژوهش، شناخت مفهوم هیجان و ارتباط آن با رشد و ارائه الگوی مفهومی از مسیر هیجان با توجه به آیات قرآن کریم، تفسیر المیزان و اصول حکمت متعالیه است. روش این پژوهش، تحلیل مفهومی است. یافته‌ها نشان می‌دهد که قلب آدمی جایگاه هیجان است و قساوت قلب می‌تواند در عدم دریافت عواطف و ادراک معانی حق مؤثر باشد. همچنین برخی از هیجان‌ها مربوط به مقام ادراک و بعضی در مقام اظهار و عمل بروز می‌یابند. برخی از انواع هیجان میان افراد رشدیافته و غیر آن یکسان هستند؛ در حالی که برخی از هیجان‌ها تنها به گروه خاصی از افراد اختصاص دارند. بنا بر آیات و تفاسیر، شدت هیجان با توجه به نوع هیجان، در پاره‌ای از موارد نشانه رشدیافتگی، و در پاره‌ای دیگر نشانه عدم رشدیافتگی است. همچنین هیجان‌ها از عوامل حفظ نفس هستند و در تعالیم اسلامی، حفظ نفس مربوط به حیات دنیوی و اخروی است. به نظر می‌رسد در زمینه بروز و کنترل هیجان علاوه بر دو صورت هوشیار و ناهوشیار، صورت سومی نیز قابل تصور است که خداوند به واسطه رسیدن فرد به مقام ایمان و تقوا و مانند آن، هیجانی را به فرد افاضه و یا در او کنترل می‌نماید و در مقابل، برخی هیجانات منفی را بر کفار و مشرکان وارد می‌نماید که در حقیقت، نتیجه کفر و شرکی است که ورزیده‌اند.

خلاصة: (مترجم بواسطة الذكاء الاصطناعي)

هدف من هذا البحث هو التعرف علی مفهوم الانفعال وصلته بالنمو وتقدیم نموذج مفاهیمی لمسار الانفعال من خلال الایات القرانیه، تفسیر المیزان واصول الحکمه المتعالیه. طریقه هذا البحث هی التحلیل المفاهیمی. تظهر النتايج ان قلب الانسان هو موضع الانفعالات، وان قسوه القلب یمکن ان توثر علی عدم تلقی العواطف وادراک معانی الحق. ایضا، بعض الانفعالات تتعلق بمقام الادراک وبعضها یظهر فی مقام التعبیر والعمل. بعض انواع الانفعالات شايعه بین الافراد الناضجین وغیرهم، بینما بعض الانفعالات تخص مجموعه معینه من الافراد فقط. بناء علی الایات والتفسیرات، تتفاوت شده الانفعال بالنظر الی نوع الانفعال، اذ یکون فی بعض الحالات علامه علی النضج، وفی حالات اخری علامه علی عدم النضج. کما ان الانفعالات من اسباب حفظ النفس، وفی التعالیم الاسلامیه، حفظ النفس مرتبط بالحیاه الدنیویه والاخرویه. یبدو انه فیما یتعلق بظهور وضبط الانفعال، بالاضافه الی الحالتین الواعیه وغیر الواعیه، هناک حاله ثالثه یمکن تصورها، حیث یمنح الله، بفضل وصول الفرد الی مقام الایمان والتقوی وما الی ذلک، انفعالا للفرد او یتحکم فیه. وفی المقابل، یفرض بعض الانفعالات السلبیه علی الکفار والمشرکین کنتیجه لکفرهم وشرکهم الذی ارتکبوه.

ملخص الجهاز:

جدول2: تقسیم‌بندی مقولات تفکیک مقولات پژوهش جایگاه هیجان (قلب) ادراک درونی و شخصی هیجان انفال/ 2؛ مٶمنون/ 60؛ زمر/ 45 القاء هیجان از سوی خداوند آل عمران/ 151؛ انفال/ 12؛ احزاب/ 26؛ حشر/ 2 کنترل غیبی توبه/15 و 40 بروز هیجان شادی توبه/ 124؛ حجر/ 67؛ زمر/ 45؛ غافر/ 75 غم و ناراحتی آل عمران/ 153؛ حجر/ 88؛ نمل/ 70؛ قصص/ 7 ترس قصص/ 7؛ سجده/ 16؛ زخرف/ 68؛ حشر/ 2 خشم توبه/ 58؛ طه/ 86؛ انبیاء/ 87؛ شوری/ 37 ارتباط هیجان و تعقل تفاسیر آیات: انعام/ 43؛ اسراء/ 37؛ حج/ 53 ارتباط هیجان و عمل انعام/ 51؛ رعد/ 20ـ21؛ اسراء/ 31؛ نور/ 37 ملاک‌های ارزش‌گذاری بر هیجان توبه/ 123؛ رعد/ 26؛ فاطر/ 28؛ حدید/ 23 عوامل مؤثر بر کنترل هیجان ایمان انعام/ 48؛ شوری/ 37 علم و آگاهی مائده/ 83؛ قصص/ 7 و10 کنترل افاضه‌ای و القاء غیبی هیجان آل عمران/ 151؛ توبه/ 15 و 40؛ نحل/ 112 ارتباط شدت هیجان و رشدیافتگی شدت شادی اسراء/ 37؛ لقمان/ 18 شدت خشم و کینه آل عمران/ 119؛ توبه/ 123 ارتباط میان وجود هیجان خاص و رشدیافتگی آل عمران/ 134؛ شعراء/ 55؛ فتح/ 29 (به تصوير صفحه مراجعه شود) به منظور دستیابی به مفهوم هیجان، تفسیر المیزان با استفاده از نرم‌افزار جامع‌التفاسیر مورد بررسی قرار گرفت.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول