بررسی قاعده الواحد از دیدگاه رکن‌الدین‌بن‌ملاحمی الخوارزمی مقالة

قاعده الواحد (الواحد لایصدر عنه إلّا الواحد) یکی از قواعد مهم و بحث‌برانگیز فلسفی است که همواره مورد توجه فلاسفه و متکلمان بوده است. از ابتدای طرح این نظریه در جهان اسلام، این قاعده مورد پذیرش فلاسفه و مورد انکار بسیاری از متکلمان قرار گرفته است. فیلسوفانی همچون فارابی و ابن‌سینا به طرح و اثبات این نظریه در عالم اسلام پرداخته‌اند. شاید بتوان گفت تمام ادله مهم برای اثبات این قاعده توسط ابن‌سینا مطرح شده است. در این میان، متکلمان به دلایل متعدد همچون محدود شدن قدرت خدا یا فاعل موجَب تلقی شدن خداوند با این نظریه مخالفت می‌کردند. یکی از این متکلمان ‌ابن‌ملاحمی خوارزمی است که با استناد به ناسازگاری قاعده با سخنان خود فلاسفه و ادعای محدود شدن قدرت الهی به نقد این قاعده پرداخته است. این مقاله به ترتیب به بررسی پیشینه قاعده الواحد، ایضاح مفهومی، براهین و نقد ابن‌ملاحمی خوارزمی پرداخته است.