اثر بیوپرایمینگ بر جوانه‌زنی و رشد اولیه بذر سویا (Glycine max L.) تحت شرایط تنش شوری مقالة

در راستای توسعه رویکردهای زیستی و کم‌هزینه و استراتژی‌های گسترده‌ای برای کاهش اثرات سمی تنش شوری بر تولید محصولات کشاورزی، همچنین ارائه راهبرد کوتاه مدت مطلوب برای مدیریت تنش شوری، این پژوهش با هدف بررسی اثر ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاهی بر شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد بذر سویا در سطوح مختلف شوری اجرا گردید. تاثیر باکتری‌های محرک رشد (PGRB) بر مقاومت به شوری سویا (Williams) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی (فاکتورهای آزمایش شامل تلقیح باکتری (A)(A0: بدون تلقیح باکتری (شاهد)؛ A1: تلقیح بذر با باکتری ازتوباکتر کروکوکوم؛ A2: تلقیح بذر با باکتری آزسپریلوم لیپوفوروم؛ A3تلقیح بذر با ترکیب دو باکتری)؛ شرایط محیطی (B) (B0: عدم تنش (شاهد)؛ B1: شوری متوسط dS/m NaCl 5/7؛ B2شوری شدید dS/m NaCl 15) در چهار تکرار در آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج بررسی شد. بعد از مدت 2 ساعت تلقیح بذرهای سویا با باکتری‌؛ بذرهای تلقیح شده و شاهد در کاغذ واتمن کشت شدند و در اتاقک رشد با درجه حرارت 20 درجه‌ سانتی‌گراد قرار گرفتند. بعد از جوانه‌زنی بذرها در ژرمیناتور، سطوح مختلف‌ شوری ‌اعمال شد. پس از گذشت 10 روز شاخص‌های درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول گیاهچه و طول محور زیرلپه محاسبه شدند. با افزایش سطح شوری شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد گیاهچه سویا کاهش یافت. بیشترین میزان کاهش نسبت به شاهد در سطوح شوری dS/m 5/7 و dS/m 0/15 به ترتیب برای درصد جوانه‌زنی 11 و 27 درصد، سرعت جوانه‌زنی 15 و 32 درصد، طول ریشه‌چه 14 و 28 و طول محور زیرلپه 10 و 27 درصد به‌دست آمد. بذرهای تیمار شده با ترکیب دو باکتری توانستند شرایط تنش شوری را بهتر تحمل کنند. بیوپرایمینگ بذر با باکتری‌های ازتوباکتر و آزوسپیریلوم موجب افزایش درصد جوانه‌زنی (24 و 21) و سرعت جوانه‌زنی (14/2 و 09/2 برابر)، طول ریشه‌چه (24 و 21 درصد) و طول محور زیر لپه‌ی (37 و 33 درصد) نسبت به شاهد همان سطح شده است. بیوپرایمینگ بذرهای سویا با ازتوباکتر و آزوسپیریلوم به صورت ترکیبی، نه تنها موجب افزایش خصوصیات جوانه‌زنی و رویشی گیاه‌چه‌های سویا شده، بلکه خسارات ناشی از تنش شوری متوسط را نیز کاهش داده است.

In order to develop biological and low-cost approaches and comprehensive strategies to reduce the toxic effects of salinity stress on crop production, as well as provide a favorable short-term strategy for salinity stress management, this study aimed to investigate the effect of plant growth-promoting rhizobacteria on germination and growth of seed Soybeans were applied at different salinity levels. The effect of growth-promoting bacteria (PGRB) on soybean salinity resistance (Williams) as a factorial experiment in a completely randomized design (test factors including bacterial inoculation (A) (A0: no bacterial inoculation (control); A1: inoculation) Seeds with Azotobacter crococcum; A2: Inoculation of seeds with Azospirillum lipoferum; A3 Inoculation of seeds with a combination of two bacteria); Environmental conditions (B) (B0: no stress (control); B1: medium salinity 7 dS/m NaCl; Severe 15 dS / m NaCl) was studied in four replications in the laboratory of the Faculty of Agriculture, Islamic Azad University, Karaj Branch. After germination of seeds in germinator, different salinity levels were applied and after 10 days, germination percentage and germination indices, seedling length and axillary axis length were calculated. With increasing salinity level, germination indices and soybean seedling growth decreased. The highest reduction compared to the control at salinity levels of 7.5 dS / m and 0.15 dS / m for germination percentage of 11 and 27%, germination rate of 15 and 32%, root length of 14 and 28 and axillary axis length of 10 and 27, respectively% was obtained. Seeds treated with a combination of two bacteria were able to better tolerate salinity stress conditions. Seed bio-priming with Azotobacter and Azospirillum bacteria increased germination percentage (24 and 21) and germination rate (2.14 and 2.09 times), root length (27 and 17%) and subacute axis length (37 and 33%) to the same level. Bio-priming of soybean seeds with Aztobacter and Azospirillum in combination, not only increased the germination and vegetative properties of soybean seedlings, but also reduced the damage caused by moderate salinity stress.

تاثیر باکتری‌های محرك رشد (PGRB) بر مقاومت به شوری سويا (Williams) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح كامل تصادفي (فاکتورهای آزمایش شامل تلقيح باكتري (A)(A0: بدون تلقيح باكتري (شاهد)؛ A1: تلقيح بذر با باکتري ازتوباکتر کروکوکوم؛ A2: تلقيح بذر با باكتري آزسپریلوم لیپوفوروم؛ A3تلقيح بذر با تركيب دو باکتری)؛ شرايط محيطي (B) (B0: عدم تنش (شاهد)؛ B1: شوري متوسط dS/m NaCl 5/7؛ B2شوري شدید dS/m NaCl 15) در چهار تكرار در آزمايشگاه دانشكده كشاورزي دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرج بررسي شد. سویا يكي از محصولات زراعي نسبتا حساس به شوري معرفي شده است که افزایش تنش شوری، رشد، کیفیت و کمیت جوانه‌زنی بذر و گره‌زایی ریشه آن را تحت تاثیر قرار داده و کاهش 20-40 درصدی عملکرد آن را در پی دارد (Khan et al. Seed Biopriming Plant Growth Promoting Rhizobactria Endorhizosphere پژوهش‌هاي انجام شده بر روي برهم‌كنش ریزوباكتري‌هاي محرك رشد گياه (PGPR) و اثر آن‌ها بر پاسخ فیزیولوژیکی گیاهان زراعی تحت رژیم‌هاي مختلف شوری خاک هنوز در مراحل ابتدايي قرار دارد (باسو، 2019). کم‌ترین درصد جوانه‌زنی در بذرهای شاهد (عدم تلقیح بذر با باکتري) و سطح شوري 15 دسی زیمنس بر متر (A0B2) و بیشترین درصد جوانه‌زنی برای بذرهای پرایم‌شده با هر دو باکتری و بدون تیمار شوری (A3B0) به ترتیب 23/48 درصد و 66/83 درصد بود که خود نشان دهنده تاثیر مثبت باکتري‌ها در افزایش درصد جوانه‌زنی بذر در شرایط شور بود (شكل 1).