خلاصة:
این تحقیق با هدف بررسی نقش ارزشهای اسلامی در بهبود نظام اداری با محوریت نیروی انسانی و با تاکید بر نظام اداری افغانستان انجام شده است. مسئلة اصلی پژوهش این بوده است که با توجه به وجود ضعفهایی در نظامهای اداری در کشورهای اسلامی، بهویژه کشور اسلامی افغانستان از یک سو، و تاثیرپذیری نظام اداری یک کشور از نظامهای موجود در آن از سوی دیگر، نظام ارزشی اسلام، چقدر میتواند در بهبود کارآمدی یک نظام اداری، بهویژه در تغییر رفتار نیروی انسانی آن، تاثیرگذار باشد. در بررسی این مسئله، که با استفاده از روش کتابخانهای برای گردآوری دادهها و روش توصیفی تحلیلی برای تحلیل آنها انجام شد، مشخص گردید که ارزشهای حاکم بر یک نظام اداری، در نحوۀ رفتار نیروی انسانی آن از سازمان، ابعاد مختلف تاثیر روشنی دارد. و ضعفهای نظام اداری کشورها، از جمله کشور افغانستان، ناشی از حاکمیت ارزشهای نادرست بر نیروی انسانی آن بوده است. بنابراین، یافتههای تحقیق نشان میدهد که مهمترین نقش ارزشهای اسلامی در بهبود نظام اداری، تاثیرگذاری آن بر رفتار نیروی انسانی است و بهترین راهکار برای بهبود نظام اداری از دیدگاه اسلام، نهادینه کردن این ارزشها در نیروی انسانی است. که با اصلاح رفتار نیروی انسانی، نظام اداری بهبود خواهد یافت.
Emphasizing on the administrative system of Afghanistan and focusing on human resources, this study aimed to investigate the role of Islamic values in improving the administrative system. The main problem of the research is that due to the weaknesses in the administrative systems in Islamic countries, especially the Islamic country of Afghanistan on the one hand, and administrative system being influenced by the other existing systems on the other hand, how can the value system of Islam be effective in improving the efficiency of a system and especially in changing the behavior of its human resources? This study was performed using descriptive-analytical method for data analysis and library search method for data collection. The findings showed that the values governing a system have a clear effect on how its human resources behave in different dimensions. It also showed that the weakness of the administrative system of countries including Afghanistan has been due to the rule of incorrect values of its human resources. Therefore, research findings show that the most important role of Islamic values in improving administrative systems lies in its impact on human behavior, and the best way to improve administrative systems from the Islamic point of view is to institutionalize these values in human resources. It is concluded that administrative system will improve through reforming the behavior of human resources.
ملخص الجهاز:
مسئلة اصلي پژوهش اين بوده است که با توجه به وجود ضعفهايي در نظامهاي اداري در کشورهاي اسلامي، بهويژه کشور اسلامي افغانستان از يک سو، و تأثيرپذيري نظام اداري يک کشور از نظامهاي موجود در آن از سوي ديگر، نظام ارزشي اسلام، چقدر ميتواند در بهبود کارآمدي يک نظام اداري، بهويژه در تغيير رفتار نيروي انساني آن، تأثيرگذار باشد.
بنابراين، يافتههاي تحقيق نشان ميدهد که مهمترين نقش ارزشهاي اسلامي در بهبود نظام اداري، تأثيرگذاري آن بر رفتار نيروي انساني است و بهترين راهکار براي بهبود نظام اداري از ديدگاه اسلام، نهادينه کردن اين ارزشها در نيروي انساني است.
بنابراين، از ديدگاه اين تحقيق، يکي از مهمترين راهکارهاي حل مشکل ضعفهاي نظام اداري و نيروي انساني آن، نهادينه کردن ارزشهاي اسلامي در درون نظام اداري يک کشور است؛ که در صورت وقوع اين امر، رفتارهاي سازماني افراد با متأثر شدن از ارزشها، دچار تغيير و تحول شده، نظام اداري بهبود خواهد يافت.
در اينجا اين نکته نيز قابل توجه است: همانطورکه ارزشهاي اسلامي در ابعاد مختلف موجب تغيير رفتار نيروي انساني ميشود، رفتارهاي متأثر از ارزشها، موجب نهادينه شدن آنها نيز ميگردد؛ زيرا وقتي رفتار تحت تأثير ارزش واقع شد، بُعد معنوي در افراد تقويت ميشود و زمينۀ پذيرش دائمي ارزشها در افراد فراهم خواهد شد.
اين عامل مهم، بهويژه در عنصر نيروي انساني نظام اداري، از ابعاد مختلف تأثير و نقش اساسي دارد که با نهادينه شدن آن در نيروي انساني، عملکرد و رفتار آنها در جهت مثبت تغيير خواهد يافت و موجب اصلاح و بهبود نظام اداري خواهد شد و يک نظام اداري مطابق با باورها و ارزشهاي اسلامي بهوجود خواهد آمد.