خلاصة:
بهارستان جامى (817- 898 هـ.ق) کتابى محتوی حکایات و اندرزهاى اخلاقى به نثر ساده و مسجع آمیخته با نظم است که در سال (892هـ.ق) نوشته شدهاست. جامی این اثر تعلیمی و اندرزی را به تقلید از گلستان سعدی نگاشته است. روضۀ پنجم بهارستان جامی در تقریرعشق و حال عاشقان است. محیی الدین بن عربی (560- 638هـ.ق) از عرفای بزرگ اهل اندلس است که اساس مشرب عرفان او حُب و عشق است. در پژوهش حاضر، با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و رویکرد تطبیقی (آمریکایی)، دیدگاه جامی دربارۀ مؤلّفههای عشق با نظرات ابن عربی در این باب مقایسه شدهاست. عشق مدّ نظر جامی و ابن عربی همسانیهای بسیاری باهم دارد. مقالۀ حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که عشق مورد توجه ابن عربی و جامی کدام است؟ براساس دستاورد تحقیق به نظرمیرسد، جامی در تبیین عشق، تحت تأثیر ابن عربی بوده و هر دو عشق را فطری و اساس آفرینش میدانند. از دیدگاه ابن عربی و جامی، اصل اصول عرفان، عشق و وحدت وجود است؛ یعنی که مدار هستیبخش و حقیقت هستی حق تعالی است و جز او حقیقتی و وجودی نیست.
Baharestan Jami (817-898 AH) is a book of ethics and moral advice with simple prose mixed with peotry written in 892 AH. Jami has written this instructions and allegorical work in imitation of Saadi's Gulestan. The fourth vow of Jami’s Baharestan is about love and lovers. Muhiuddin ibn Arabi (638-660 AH) is a great Andalusian mystic whose mysticism is based on love. Love is considered by Jami and Ibn Arabi to have many similarities. This paper is a descriptive-analytic and library research that aims to answer the question of what love is to Ibn al-Arabi and Jami. Based on the research findings, Jami seems to have been influenced by Ibn Arabi in explaining love, and both consider love to be innate and the basis of creation. For Ibn al-Arabi and Jami, the principle of mysticism, love, and unity of existence is that the centrality of the being and the truth of existence is the right of transcendence, and there is no other truth apart form that.
ملخص الجهاز:
در پژوهش حاضر، با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و رویکرد تطبیقی (آمریکایی)، دیدگاه جامی دربارۀ مؤلّفههای عشق با نظرات ابن عربی در این باب مقایسه شده است.
از دیدگاه ابن عربی و جامی، اصل اصول عرفان، عشق و وحدت وجود است؛ یعنی که مدار هستیبخش و حقیقت هستی حق تعالی است و جز او حقیقتی و وجودی نیست.
مقالۀ حاضر میکوشد تا این فرضیه را به اثبات برساند که جامی در باب عشق، تحت تأثیر عرفان عاشقانۀ ابن عربی است.
روضۀ پنجم بهارستان به عنوان یکی از آثار تعلیمی، حاوی مطالب ارزشمندی در باب نگرش جامی به عشق است که تاکنون در هیچ پژوهش علمی با آثار ابن عربی مقایسه نشدهاست، بنابراین ضروری است که این موضوع مورد بررسی قرار گیرد.
در این بخش به بررسی تطبیقی عشق از دیدگاه ابن عربی و جامی در باب چهارم بهارستان می پردازیم.
دوست داشتن (=حب)، مقامی الهی است و خدا خود را «ودود» (بسیار دوست دارنده) و مهربان نامیده است و نیز در خبر، خدا محبّ (دوستدار) نامیده شده است، به این حدیث پیامبر اشاره میکند که: «اِنَّ اللّهَ جَمیلٌ و یُحِبُّ الْجَمالَ» خدا زیباست و زیبایی را دوست میدارد (همان: 322) از دیدگاه ابن عربی «محبت» دارای چهار لقب است: الف، حبّ یا مهرورزی یا دوست داشتن؛ یعنی خلوص آن در دل و صفای آن از تیرگیهای عوارض دوستدار در این میان دارای هیچ غرض و ارادهای در برابر محبوب خود نیست.
نتیجهگیری در این مقاله، دیدگاه ابن عربی و جامی دربارۀ مؤلّفههای عشق مقایسه شده است.
Engineer, Leila (2016) "A Study of the Concept of Love from the Perspective of Saadi and Sternberg", 2nd International Congress on Community Empowerment in Social Sciences, Psychology and Educational Sciences.