خلاصة:
بعضی از پدیده های خلقت، در باورهای مردم جهان، جایگاه ویژه ای دارند و با زندگی و نگرش آن ها به هستی عجین شده اند؛ به طوری که آن ها را صاحب قدرت در تغییر سرنوشت و رقم زدن تقدیر خود می دانند. این نوع نگرش، به عناصر هستی، سبب شده که بعضی از آن ها را خجسته و برخی را گجسته و نامبارک به شمار آوردند. در نظر مردم، اختران، از جهت باور با تأثیرات سعادت و نحوستشان، بسیار مهم بودند و بسیاری از شعرا در شعرشان از این نوع نگرش بهره برده اند. خاقانی یکی از شاعرانی است که از حضور اختران در سخنش، بهره ی وافری برده و به همه ی جنبه های احکام نجومی و اعتقاد به سعد و نحس افلاک و روشنان فلکی پرداخته است. در این پژوهش، پس از بیان مختصری در مورد شعر خاقانی و سبک خاص او، سیر اختران و خجستگی و گجستگی آن ها در اشعار این شاعر، مورد بررسی قرار گرفته و دیدگاه او نسبت به روشنان فلکی و تأثیر آن ها در سرنوشت آدمیان، تحلیل شده است.
ملخص الجهاز:
شهربند کيوان (نقد و تحليل خجستگي و گجستگي اختران در شعر خاقاني ) نعيمه متوسلي ١، سيد جعفر حميدي ٢، سيد احمد حسيني کازروني ٣ تاريخ دريافت : ٩٤/٠٧/٢٠ تاريخ پذيرش : ٩٤/١٠/١٦ چکيده بعضي از پديده هاي خلقت ، در باورهاي مردم جهان ، جايگاه ويژه اي دارند و با زندگي و نگرش آن ها به هســتي عجين شــده اند؛ به طوري که آن ها را صاحب قدرت در تغيير سرنوشت و رقم زدن تقدير خود مي دانند.
خاقاني يکي از شــاعراني اســت که از حضور اختران در ســخنش ، بهره ي وافري برده و به همه ي جنبه هاي احکام نجومي و اعتقاد به ســعد و نحس افلاک و روشنان فلکي پرداخته است .
com مقدمه بگير طره ي مه چهره اي و قصه مخوان کـه سعد و نحس ، ز تأثير زهره و زحل است (حافظ ، ١٣٧٨: ٤٤) مباحث مربوط به نجوم و ستاره شناسي و تأثير ثوابت و سيارات در زندگي انسان ، از ديرباز مورد توجه مردم جهان بوده و در فرهنگ ملل مختلف ، جايگاه ويژه اي داشته اســت .
با غور در اشعار اين شاعر بزرگ ، مي توان دريافت که ارزش و اهميت علم نجوم و احکام مربوط به طالع بيني و تشخيص سعد و نحس اختران ، در نزد او از جايگاه ويژه اي برخوردار بوده و اهم توجه خود را به آن معطوف داشته است .