خلاصة:
فرهنگ هر ملتی از مجموعهای باورها و اعتقادات شکل گرفته است که به مرور زمان پدید آمده و یا از فرهنگ‌ها و ملل دیگر وام گرفته شدهاند. در باورهای مردم ایران نیز به تبع دیگر ملل جهان، اعتقاداتی وجود دارند که یا ریشه در فرهنگ اصیل ایرانی دارند و یا بر اثر تداخل اعتقادات ملل مختلف با فرهنگ ایرانی به وجود آمدهاند. کشور ایران در سه دورهی زمانی مختلف، مورد هجوم بیگانگان قرار گرفته و علاوه بر ویرانیها و تلفات مادی و جانی بسیار، از لحاظ فرهنگی نیز تحت تأثیر بوده به طوری که بسیاری از اعتقادات ملل مهاجم، در فرهنگ نژادهی ایرانی وارد شده است. یکی از باورهای غیر ایرانی، اعتقاد به نحوست جغد و منفور شدن این پرندهی زیباست که در فرهنگ اصیل ایرانی، نه تنها گجسته نیست، بلکه مینوی هم هست. در این پژوهش، پس از بیان مختصری در مورد فرهنگ ایرانی و فرهنگ های دخیل و نحوهی ورود آنها در میان باورهای مردم ایران، به جغد و خجستگی و گجستگی باورهای مرتبط با این پرنده پرداخته شده و تأثیر این باورها در شاهنامه‌ی فردوسی، دیوان خاقانی، خمسه‌ی نظامی، کلیات سعدی و دیوان صائب، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و در پایان، نتیجه‌ی این پژوهش، رسیدن به اصل و ریشهی اعتقاد ایرانی نسبت به خجستگی این پرنده و میزان تأثیر فرهنگ های دخیل است.
The culture of a nation is formed by a set of beliefs and convictions, which have emerged gradually or have been borrowed from other cultures and nations. In the ethos of the Iranian people, as well as the other nations, there are beliefs that have origins in Iranian culture or are the outcome of interaction of different cultures with the Iranian culture. Iran has been invaded three times in different periods, and in addition to the vast destructions and losses, has been culturally influenced by so many subduing beliefs. One of the non-Iranian beliefs is to consider the owl as an ominous and hated animal despite its being beautiful and heavenly auspicious in Iranian culture. In this study, after a brief introduction about Iranian culture and the influence of foreign cultures on it, the focus shifts to the owl and the common belief in its auspiciousness and ominousness. Then the impact of these beliefs have been discussed in the works of Ferdowsi, Khaqani, Nezami, Sa'adi and Sa’eb, and in the end, the origins of Iranian's belief as to consider the owl an auspicious bird is explored
ملخص الجهاز:
در ايــن پژوهش ، پس از بيان مختصــري در مورد فرهنگ ايراني و فرهنگ هاي دخيل و نحوه ي ورود آن ها در ميان باورهاي مردم ايران ، به جغد و خجستگي و گجستگي باورهاي مرتبط با اين پرنده پرداخته شده و تأثير اين باورها در شاهنامه ي فردوسي ، ديوان خاقاني ، خمسه ي نظامي ، کليات سعدي و ديوان صائب ، مورد بحث و بررســي قرار گرفته اســت و در پايان ، نتيجه ي اين پژوهش ، رسيدن به اصل و ريشه ي اعتقاد ايراني نسبت به خجستگي اين پرنده و ميزان تأثير فرهنگ هاي دخيل است .
اما بايد ديد چرا در ادبيات پربار فارسي از گذشته تا به امروز، جغد، يک پرنده ي گجسته و منفور است ؟ در اين پژوهش پس از معرفي پيشينه ي فرهنگي ايران و نحوه ي ورود فرهنگ هاي دخيــل و ميزان تأثيرگذاري و تأثيرپذيري آن ها، به بررســي جايگاه جغد در باورهاي ملل مختلف جهان و نيز ايران پرداخته شــده و در نهايت تصوير جغد در شــاهنامه ي فردوســي به عنوان ســند هويت ايراني و آثار چهار شاعر برگزيده ي ديگر سبک هاي شعر فارسي ، واکاوي شده است ؛ زيرا ديدگاه فردوسي و ديگر شاعران بزرگ ايراني ، به عنوان منتقل کنندگان باورها و اعتقادات زمان خود در شعر، جايگاه مهمي در شناخت باورها و عقايد ناب ايراني دارد.
(
, 
, 
)
