خلاصة:
در میان آثار عرب‌ها سند و مدرکی وجود ندارد که نشان دهد آن‌ها نوشتن را می‌دانستند. فقط حِمیَری‌ها در یمن بودند که آثاری از آن‌ها باقی مانده که با حرف مَسنَد می‌نوشتند و ارتباط در شمال که با حروف نَبَطی می‌نوشتند و آثارشان نیز در نواحی حوران و به لقاء باقی است. برخی از آنان که قبل از ظهور اسلام به عراق یا شام سفر کرده بودند و رفتار و اخلاق شهرنشینی را کسب کردند و نوشتن را از ایشان به عاریت گرفتند و بازگشتند. برخی از آنان نیز عربی را با حرف نبطی، عبرانی یا سریانی می‌نوشتند ولی نبطی و سریانی تا پس از فتوحات اسلام دوام یافت و خط نسخی پس از نبطی و خط کوفی (منسوب به شهر کوفه) وارد شد. پیش از اسلام به خط کوفی، حیری می‌گفتند زیرا این خط به حیره نسبت داده می‌شد و آن، شهر عرب‌های پیش از اسلام بود و مسلمانان کوفه را در کنار آن ساختند.
ملخص الجهاز:
در قرن اول هجري دو شهر جديد بصره و کوفه تأسيس شدند خط حيره به عنوان خط اصلي در اين مناطق کاملا شناخته شده بود، در واقع کوفه وارث مردمان و فرهنگ حيره به شمار ميآمد در نتيجه در کوفه خط جديدي با توجه به اصلاحات و بهسازي در خط به وجود آمد که اندازه هاي متناسب و مشخصي داشت و بيانگر چهارگوش ها و زاويه هايي با استفاده از سرکش هاي عمودي کوتاه و خطوط افقي امتداد يافته بود و به عنوان خط الکوفي (خط کوفي) مشهور شد.
چون اين خط برش عمودي کوتاهي دارد و هيچ نوع سرکش (ادامه حروف ) زير خط اصلي زمينه ندارد و داراي کشيدگي افقي است ، مناسب نوشتن بر سطوحي شد که ارتفاع آن به طور قابل ملاحظه اي کمتر از پهنايش بوده تا اوايل قرن سوم / نهم قرآن هاي کوفي تذهيب کمي داشتند.
البته گونه خط نسخ مخصوص قرآن ، نمونه هاي مختلف اين خط را به خوبي نشان ميدهد و از جمله منابع مطالعه گسترش خوش نويسي نيز به شمار ميروند، به ويژه در ايران و ترکيه و مناطق مسلمان نشين هند، مجموعه اشعار به دست آمده که هنرمندانه نوشته شده اند، اولين نمونه ي الفباي عربي که در اروپا ثبت شده مربوط است به گزارشي از «بري دن باخ » در مورد سفرش در سال ٨٩٥/١٤٨٩ پس از آنکه به ويژه از اواخر قرن نوزدهم / سيزدهم به بعد، در اروپا و بعدها در امريکاي شمالي تحقيقات زيادي در مورد چگونگي گسترش خط عربي انجام شده است به خصوص در مورد خطي که اصطلاحا «کوفي» ناميده ميشود.
(
, 
, 
)
