خلاصة:
از مباحث مهم و مطرح در جوامع اسلامی، ارتباط غیرکلامی زنان و مردان نامحرم است. احکامی که دین اسلام در این زمینه عرضه داشته بیانگرتوجه ویژه اسلام نسبت به سلامت و آرامش روانی فرد و جامعه است. پژوهش حاضر درصدد است تا شاخص های ارتباط غیر کلامی با نامحرم را بر اساس آیات و روایات بررسی کند تا شیوه ارتباط صحیح با نامحرم را در جامعه تبیین نماید. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد فقهی به تبیین مهم‌ترین این شاخص‌ها پرداخته است. از جمله این شاخص ها: نهی از نگاه های خیره و هوس آلود نامحرمان به یکدیگر، نهی از هرگونه لمس و تماس جسمی با نامحرم، رعایت پوشش مناسب و نهی از هرگونه خودنمایی و جلوه گری در رفتار با نامحرم است. در پایان چنین حاصل شده که اصل حاکم بر سبک ارتباط غیر کلامی با نامحرم باید بر اساس اصل عدم مفسده و به‌دوراز هرگونه انتقال پیام‌های حسی و عاطفی در رفتار باشد؛ و در این صورت است که ارتباطات دارای ارزش اخلاقی و موردپسند دین اسلام خواهد بود.
ملخص الجهاز:
در پایان چنین حاصل شده که اصل حاکم بر سبک ارتباط غیر کلامی با نامحرم باید بـر اساس اصل عدم مفسده و به دوراز هرگونه انتقال پیام های حسی و عاطفی در رفتار باشد؛ و در این صورت است که ارتباطات دارای ارزش اخلاقی و موردپسند دین اسلام خواهد بود.
مهم ترین پرسش هایی که این نوشتار در پی پاسـخ گـویی به آن هاست این هست که بر اساس شرع مقدس ارتباط غیرکلامی زن و مرد چگونه بایـد صـورت گیرد؟ نگاه به نامحرم چه حکمی دارد؟حدود پوشش بانوان در جامعه اسلامی باید چگونـه باشـد؟ نوشتار حاضر به دنبال آن است که به این سؤالات پاسخ دهد و برای پاسخ به سؤالات فوق بعد از پرداختن به مفهوم شناسی، شاخص های فقهی دین اسلام را درزمینه این ارتبـاط موردبررسـی قـرار داده است .
(طریحی، ١٤١٦، ج ٣، ص ٤١٦) در معنای واژه حفظ فرج ، به سند صحیح صدوق روایت کـرده کـه از امـام صـادق (علیـه السـلام ) درباره تفسیر آیه ٣٠ سوره نور که خداوند متعال زنان و مردان را امـر فرمـوده چشـمهای خـود را بپوشانند و فرجهای خود را حفظ نمایند چیست ؟ حضرت فرمودند: هر جا که در قرآن کلمه حفظ فرج ، آمده ، منظور از آن حفظ از زنا است ؛ (حرعاملی، ١٤٠٩، ج ١، ص ٢٩٩) جز در ایـن دو آیـه که به معنای حفظ نگاه است .
(
, 
, 
)
