خلاصة:
شمس الدین محمد حافظ شیرازی، ، از حافظان قرآن واز زمره شعرایی است که به بازتاب مفاهیم و مضامین قرآنی درغزلیاتش پرداخته است .تا آن جایی که کمتر غزلی ویا بیتی رامی توان در دیوان اشعارش پیدا نمود که جلوه ای از قرآن و حدیث در آن مشهود نباشد واز جمله سوره هایی که بیشتر از سایر سوره ها مدّ نظر وی بوده سوره یوسف (ع) می باشد که ۱۵ بار در غزلیاتش از آن اثر پذیرفته است که بیشتربه شکل «تلمیح»می باشد.این سوره از نظر موضوع و قالب ، ویژگیهای یک داستان کامل را دارد تا آن جا که خود قرآن نیز آن را «احسن القصص» نامیده است ودرحقیقت خداوند متعال آن رابرای دلگرمی حضرت رسول(ص)ویارانش درسال« عام الحزن»بازگومی نماید. حافظ علاوه بر مفردات و ترکیباتی چون یوسف، بیت الحزان، کلبه احزان، مسند مصر و ... ازمضامینی چون جمال یوسف (ع)، فروختن یوسف، به چاه افتادنش، فرمانروایی مصر، فراق و امید و وصال و در نهایت پیراهن یوسف اثرپذیرفته است .پیراهن یوسف ، یک بار توسط برادران حسودش ویک بار توسط نامادری اش ،زلیخا،موردحمله قرارمی گیردو یک بار هم که وسیله بینا شدن چشمان پدرش می شود..در حقیقت پیراهن یوسف، نماد جمال و شأن و شوکت و تقوای وی می باشد که همواره حافظ میخواهد حوادث داستان را با با شخص خودش و یا افراد مورد پسندش مقایسه نماید.
Shamseddin Mohammad Hafiz Shirazi , which is itself a guardian of the Qur'an, is one of the poets who are ancient in terms of the concepts and themes of the language of this heavenly book in Ghazaliyat, to the extent that the less Iran and Iran's sonnets It can be found in the verses of his poems that there is no manifestation of the Qur'an and hadiths, but among the surahs which are more important than the other suras of Hafez in the Sura of Joseph, which 15 times has been accepted from the Sura by the Ghazalites, this surah From the Holy Quran, which represents the story of the uprising of Yusuf's life, it has the characteristics of a complete story in terms of subject and template. Where the Qur'an itself is called "Ahsan al-Qasis", the effectiveness of Hafez in addition to lexical materials and combinations, , Al-Hazan, Egyptian mosque ... are the themes of the story, such as Jamal Yusuf (as), the selling of Joseph, The fall of Egypt, the rule of Egypt, parting and hope and joining, and ultimately the shirt of Joseph, which plays three times, once the shirt of Joseph was attacked by jealous brothers, and once thrilled by her thriller and once again seen. Her eyes became his father. In fact, Yusuf's shirt is a symbol of beauty and dignity, and Hafez always wants to compare and adapt events to the circumstances of his time with his own person or those who are well-liked.
ملخص الجهاز:
بنابراين ، در تاريخ ادبيات ممالک اسلامي به ويژه ايران ،کمتر شاعري را مـي تـوان پيـدا کرد که جلوه هايي از تاثير قرآن و حديث در اشعارش مشهود نباشد چه رسد به شـاعري چون حافظ که خود از حافظان قرآن بوده و سينه اش مالا مال از کـلام وحـي اسـت کـه خود در اين باره مي گويد: عشقت رسد به فرياد ار خود به سان حافظ قرآن ز بر بخواني در چارده روايت (برزگر خالقي، ١٣٨٢: ٢٥٢) هر چند اثر پذيري حافظ از کل قرآن مي باشد نه فقط سوره يوسف (ع ) اما با توجـه بـه سابقه ادبي موضوع و کامل بودن داستان اين سوره که حتـي خـود قـرآن آن را "احسـن القصص "ناميده است نگارنده تحقيق حاضر به جلوه هـاي اثرپـذيري حـافظ از آن سـوره مي پردازد لازم به ذکر است که اثرپـذيري از قـرآن و حـديث شـيوه هـاي گونـاگوني دارد همچنين اثرپذيري واژگاني و لغوي اثرپذيري قالبي شکل و اثرپذيري مضموني که حـافظ از آن ها به خوبي بهره برده است از ميان شيوه هـاي مـذکور بيشـتر از همـه بـه فراخـور موضوعات غزليات مـدنظر از آرايـه ي تلمـيح اسـتفاده کـرده اسـت و واژه ي يوسـف در غزلياتش بسامد بسيار بالايي دارد.