خلاصة:
حکومت اسلامی و مسائل مرتبط با آن نظیر چگونگی انتخاب حاکم، شرایط حاکم، اختیارات و وظایف حاکم و سایر مباحث مرتبط از جمله مهمترین مسائل در دین مبین اسلام، به شمار میآید. علمای اسلام از همان آغاز ظهور اسلام تا زمان حاضر پیرامون آن مباحثاتی دامنهدار داشته و تالیفاتی را در این زمینه نگاشتهاند. امام خمینی (ره) به عنوان یکی از علمای بزرگفقه امامیه و ماوردی به عنوان یکی از صاحبنظران فقه تسنن در این زمینه نظریاتی ارائه کردهاند؛ امام خمینی قلمرو اختیارات حاکم اسلامی را بسیار گسترده دانسته است و حتی در بعضی اوقات آنرا به امور شخصی نیز تسرّی داده است. ماوردی نیز در این باب نظری شبیه به امام خمینی داشته و قلمرو اختیارات حاکم اسلامی را بسیار گسترده دانسته است.پژوهش حاضر به شیوۀ توصیفی و تحلیلی انجام گرفته و به بررسی و مقایسۀ نظریات امام خمینی و ماوردی در مورد حکومت اسلامی، ویژگیها، وظایف و اختیارات حاکم اسلامی و نحوۀ نصب و عزل اومیپردازد و در آن وجوه اشتراک و افتراق علمای مذکوربیان میگردد.
ملخص الجهاز:
٣- سؤالات پژوهشی ٣-١- سؤالات اصلی پژوهشی - قلمرو اختیارات حاکم اسلامی از دیدگاه امامیه و اهل سنت چگونه است ؟ ١٣٧ - راههای انتخاب امام یا حاکم اسلامی از دیدگاه فقه امامیه و فقه اهل سنت چگونه است ؟ - حاکم اسلامی از دیدگاه امامیه و اهل سنت باید دارای چه شرایط و ویژگی هایی باشد؟ ٣-٢- سؤالات فرعی پژوهش - قلمرو اختیارات حاکم از منظر فقه امامیه از چه مراحلی عبور کرده است ؟ - قلمرو اختیارات حاکم از منظر فقه اهل سنت چه مراحلی را به خود دیده است ؟ - آیا از نظر شرعی این امکان وجود دارد که حاکم اسلامی از منظر فقه فریقین در برهه ای خاص یا زمان معین دستور به تعدیل ، تبدیل یا اسقاط مجازاتهای منصوص شرعی دهد؟ ٤- روش تحقیق تحقیق حاضر با روش کتابخانه ای به شیؤە توصیفی و تحلیلی انجام گرفته است ، در قدم نخست آرای امام خمینی (ره ) و ماوردی در باب حکومت اسلامی و شرایط حاکم با بهره گیری از منابع و کتاب های این دو بزرگ به دقت مورد مطالعه قرار گرفت ، سپس نظریات ایشان بررسی و مقایسه شد و بدین ترتیب وجوه اشتراک و اختلاف آنان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .
ماوردی برای اثبات نظر خود در مورد ضرورت تشکیل حکومت اسلامی از اجماع ، عقل ، دلالت آیات قرآن وسنتبهره میگیرد، امام خمینی نیزمعتقد است از آن جا که ولایت فقیه تداوم امامت ائمه (ع ) و در نتیجه مشمول همه ادّلۀ عقلی و نقلی امامت می شود.