خلاصة:
پژوهش حاضر در وهله اول، با هدف کلی ارائه تحلیلی از فقر و توزیع فضایی آن بر اساس مولفههای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی و در وهله بعد، با هدف پهنهبندی بلوکهای فقیرنشین، خوشهبندی مکانی ـ فضایی گسترههای فقر و مشخص کردن اهمیت مولفههای مورد استفاده در شناخت و سنجش فقر در بلوکهای شهر میاندوآب به نگارش درآمده است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی، و از لحاظ ماهیت و روش، کمی ـ تحلیلی است. روش گردآوری دادهها به صورت اسنادی کتابخانهای و بر اساس دادههای ماخوذ از اطلاعات بلوکهای آماری سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390 بوده است. جامعه آماری پژوهش نیز، بلوکهای مسکونی شهر میاندوآب در بازه زمانی 1390 بوده است. تحلیلهای پژوهش بر اساس 30 شاخص در قالب سه مولفه اجتماعی (9)، اقتصادی (10) و کالبدی (11) و با استفاده از نرم افزار ArcGIS و ابزارهای آمار فضایی، تحلیل لکههای داغ و آماره موران محلی با رویهم گذاری لایهها در سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان مدل، انجام گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که از میان 3 مولفه مورد بررسی، مولفه "اجتماعی" برتری نسبی در پراکنش فضایی فقر دارد. توزیع فضایی ـ مکانی فقر و پهنهبندی آن در سطح بلوکهای شهر براساس مولفههای تلفیقی نیز حاکی از آن است که از مجموع 1660 بلوک، 429 بلوک خیلی فقیر (26 درصد)، 397 بلوک فقیر (24درصد)، 364 بلوک متوسط (22 درصد)، 248 بلوک مرفه (15 درصد) و 224 بلوک نیز در سطح خیلی مرفه (13 درصد) قرار دارند. همچنین یافتهها نشان میدهد که الگوی توزیع و اختلاف فضایی فقر در شهر میاندوآب، از الگوی "خوشهای" پیروی میکند، به گونهای که "بلوکهای فقیر به حاشیهها" و "بلوکهای برخوردار به مرکز" گرایش و تمایل شدیدتری دارند، وضعیتی که حاکی از وجود "فاصله طبقاتی و دوگانگی" در فضای شهر است.
ملخص الجهاز:
com عبداله شیخی دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران تاریخ دریافت :١٣٩٥/٨/٢٧ تاریخ پذیرش :١٣٩٥/٩/٢٧ چکیده پژوهش حاضر در وهله اول ، با هدف کلی ارائه تحلیلی از فقر و توزیع فضایی آن بر اسـاس مولفـه هـای اجتمـاعی، اقتصادی و کالبدی و در وهله بعد، با هدف پهنه بندی بلوکهای فقیرنشین ، خوشه بندی مکانی ـ فضایی گستره های فقـر و مشخص کردن اهمیت مولفه های مورد استفاده در شناخت و سنجش فقر در بلوکهای شهر میانـدوآب بـه نگـارش درآمده است .
در واقع ، مجموعه ای از فقر انتقال یافته از جامعه روستایی (توسـط مهـاجران بـه شـهر) و نیـز، فقـر تولیـد و بازتولید شده در جامعه شهری (توسط جابجایی های درون شهری) را دربرمی گیـرد و بـا مشخصـه هـایی 1 -Relative Poverty 2- Absolute Poverty 3 - Townsend 4 - Sen چون ، درجات تجاری سازی بالا، خطرات سلامتی و محیطی بالاتر، گسیختگی اجتماعی، جـرم و جنایـت ، تضادها و برخوردها با حکومت (٨٢٨ :٢٠١٢,Zainal et al)، زندگی در زاغه های پـر ازدحـام ، فقـدان زیرساخت ، کیفیت ابنیه پایین ، دسترسی محدود به خدمات ، تصرف زمینهای غیر قـانونی (٢٠٠٩,Baker) و با درآمد و مصرف کم و دیگر شرایط بد مربوط به اشتغال ، مسکن ، مراقبتهای بهداشتی آموزش و حتی بـا موقعیت فرد در شبکه های اجتماعی شناخته مـی شـود (٢٠٠٦,Duclos and Araar).