خلاصة:
در قانون اساسی ج.ا.ایران اهداف کلان اقتصادی همچون تحقق عدالت اقتصادی و حذف نابرابریهای درآمدی و تبعیضها، تحقق اشتغال کامل، تأمین مسکن، تعاون و مشارکت آحاد جامعه در فعالیتهای اقتصادی، کاهش دخالت دولت در اقتصاد و توسعه بخش خصوصی و تعاونی در اصول مختلف آن آورده شده و تحقق این اهداف میتواند در راستای تحقق نظریه و اهداف اقتصاد اسلامی نیز تفسیر شود.
هدف مقاله حاضر ارزیابی از میزان تحقق اهداف کلان اقتصادی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. بدینمنظور براساس محورهای احصاء شده پنجگانه و مبتنی بر ساخت شاخص ترکیبی مشاهده میشود در مقایسه بین عملکرد دوره جنگ تحمیلی و برنامههای پنج ساله توسعه کشور از منظر جهتگیری به سمت تحقق اصول و اهداف کلان اقتصادی مدنظر قانون اساسی، بیشترین همراستایی با تحقق اهداف کلان اقتصادی قانون اساسی به ترتیب در برنامههای سوم توسعه (میانگین: 66/65)، برنامه چهارم توسعه (میانگین: 44/64)، برنامه اول توسعه (میانگین: 74/60)، برنامه پنجم توسعه (میانگین 52/57) و برنامه دوم توسعه (میانگین 23/55) و سرانجام دوره جنگ تحمیلی (میانگین: 46/50) متجلی شده است.
ملخص الجهاز:
ا. ایران اهداف کلان اقتصادی همچون تحقق عدالت اقتصادی و حذف نابرابریهای درآمدی و تبعیضها، تحقق اشتغال کامل، تأمین مسکن، تعاون و مشارکت آحاد جامعه در فعالیتهای اقتصادی، کاهش دخالت دولت در اقتصاد و توسعه بخش خصوصی و تعاونی در اصول مختلف آن آورده شده و تحقق این اهداف میتواند در راستای تحقق نظریه و اهداف اقتصاد اسلامی نیز تفسیر شود.
بدینمنظور براساس محورهای احصاء شده پنجگانه و مبتنی بر ساخت شاخص ترکیبی مشاهده میشود در مقایسه بین عملکرد دوره جنگ تحمیلی و برنامههای پنج ساله توسعه کشور از منظر جهتگیری به سمت تحقق اصول و اهداف کلان اقتصادی مدنظر قانون اساسی، بیشترین همراستایی با تحقق اهداف کلان اقتصادی قانون اساسی به ترتیب در برنامههای سوم توسعه (میانگین: 66/65)، برنامه چهارم توسعه (میانگین: 44/64)، برنامه اول توسعه (میانگین: 74/60)، برنامه پنجم توسعه (میانگین 52/57) و برنامه دوم توسعه (میانگین 23/55) و سرانجام دوره جنگ تحمیلی (میانگین: 46/50) متجلی شده است.
مقاله حاضر با هدف تحلیل و ارزیابی مقایسهای عملکرد اقتصاد ایران در دوره جنگ تحمیلی و برنامههای توسعه اجرا شده در کشور از زاویه میزان پایبندی به اصول و میزان تحقق اهداف کلان اقتصادی مصرح در قانون اساسی ج.
در این بخش مقاله سعی خواهد شد عملکرد دوره جنگ تحمیلی و برنامههای پنج ساله توسعه بعد از انقلاب اسلامی بهصورت موشکافانه و مبتنی بر میزان تحقق اصول و اهداف اقتصادی قانون اساسی و شاخصههای اقتصاد در اسلام ارزیابی و تحلیل شوند.
بعد از انقلاب اسلامی ایران تا کنون پنج برنامه توسعه اجرا شده است؛ ازاینرو سعی میشود تحلیل عملکرد برنامههای توسعه ایران در جهتگیری و تحقق اهداف و اصول اقتصادی قانون اساسی با رویکرد کمّی و آماری براساس ساخت شاخصهای ترکیبی بررسی و ارزیابی مقایسهای شوند.