جایگاه وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی در پرتو تحولات قانون آیین دادرسی کیفری مصوب1392 مقالة

مطالعات حقوق شهروندی زمستان 1399 - شماره 17 (‎22 صفحة - من 189 إلی 210 )

الکلمات المفتاحية: قانون آیین دادرسی کیفری وکیل متهم حق دفاع مرحله تحقیقات مقدماتی حق قانون

خلاصة:

تحقیقات مقدماتی، اساس دعوی کیفری است؛ چون معمولا ماحصل تحقیقات مقدماتی مبنای صدور حکم قرار می گیرد. لذا حق اســتفاده از وکیل مدافع در این مرحله اهمیت فراوانی دارد. حق استفاده از وکیل در حقوق جزای ایران با محدودیت هایی روبرو است. قانون آیین دادرســی کیفری 1378 در زمینه حق اســتفاده متهم از وکیل مدافع و میزان دخالت وکیل در تحقیقات، محدودیت های بیشــتری داشــت، اما با تصویب قانون آیین دادرســی کیفری سال 1392 تغییرات عمده ای در این زمینه ایجاد شد. از جمله این که برای اولین بار حق اســتفاده از وکیل تسخیری در مرحله تحقیقات مقدماتی برای متهم پیش بینــی گردید.(تبصره 2 ماده 190) وکیل حتی در مرحله تحت نظر نیز می تواند متهم را همراهی کند و دفاعیات لازم را از وی بعمل آورد(ماده48). «ســلب حق همراه داشتن وکیل و عدم تفهیم این حق به متهم به ترتیب موجب مجازات انتظامی درجه هشت و سه است » (تبصره 1 ماده 190) اما علیرغم پیشرفت ها، انتقادهایی بر قانون جدید وارد است. عدم پیش بینی حق داشــتن وکیل معاضدتی در مرحله تحقیقات مقدماتی، اصل بر معتبر بودن تحقیقات حتی در صورت نقض حق اســتفاده متهم از وکیل(ماده 196) و گزینشی شدن وکلا در برخی دعاوی توسط قوه قضائیه (تبصره ماده48) از جمله انتقادات وارد بر این قانون است.

ملخص الجهاز:

از جمله اين که در مرحله تحقيقات مقدماتي ، حق داشتن وکيل معاضدتي براي متهم پيش بيني نشده است ، ضمانت اجراي کيفري خاصي براي نقض حق استفاده متهم از وکيل در مرحله تحقيقات پيش بيني نشــده اســت ، بلکه در اين مورد صرفا مجازات انتظامي تا درجه ٤ براي مقام تحقيق تقنين گرديده که بدون ترديد اين ضمانت اجرا نمي تواند تضمين کننده حق متهم 191 باشد(ماده ١٩٦)، اينها افزون بر مواردي است که مقام تحقيق مي تواند از حضور وکيل در تحقيقات ممانعت بعمل آورد و يا انتخاب وکيل گزينشي مي شود و قوه قضائيه مي تواند بــه گونه ي ترجيح بلامرجح وکلايــي را به محاکم جهت دفاع از حقوق متهمين معرفي نمايد(تبصره ماده ٤٨). به همين دليل ، صرف نظر از حق همراه داشتن وکيل در مرحله تحقيقات مقدماتي که از بنياديترين حقوق دفاعي متهم به شمار ميآيد و در قانون اساسي و قوانين عادي همچون قانون آيين دادرسي کيفري نيز به رسميت شناخته شده است ، ضرورت آگاه کردن متهم از حق مزبور يکي از نوآوريهاي قانون آيين دادرســي کيفري ١٣٩٢ است که قانونگذار انجام اين امر را علاوه بر مقامات قضايي ، بر ضابطين داگستري هم الزام کرده است .

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول