خلاصة:
ازجمله اشکال کارست سطحی، حفرههای کوچک انحلالی روی سنگها هستند که در اصطلاح لاپیههای حفرهای نامیده میشوند. در ایجاد لاپیههای حفرهای، عواملی چون، اثر قطرههای باران، انحلال سنگ در محل تقاطع درزها و تبلور نمک مؤثر هستند. در این پژوهش اثر خزههای سطح سنگ در ایجاد این اشکال بررسی شده است. بر این اساس حداکثر ابعاد هر کدام از خزهها، بههمراه حداکثر ابعاد حفرهی سنگی موجود در زیر 414 مورد از خزهها با استفاده از دستگاه کولیس اندازهگیری شد. سپس رابطهی تعداد خزههای سطح سنگ با تعداد حفرههای زیر آنها در شرایط رویشی خزهها روی دو نوع سنگ کربناته با آزمون کایدو بررسی شد. برای نشان دادن تأثیر شکل خزهها در شکل حفرههای زیر خزهها نیز، ابعاد حفرهها به ابعاد خزهها محاسبه و اختلاف آنها در شرایط مختلف سطح سنگ شامل، جنس، شیب و جهت سنگ با استفاده از آزمون تی جفتی در سطح معنادار 5/0 بررسی شد. نتایج نشان داد که بین ابعاد خزهها و ابعاد حفرههای سنگی زیر آنها، همبستگی معناداری وجود دارد. در زیر 70 درصد خزههایی که روی سنگ آهک رشد کرده بودند، حفرهی سنگی قابل اندازهگیری مشاهده شد. در حالیکه در نمونههای مربوط به سنگ دولومیت، تنها در زیر 20 درصد خزهها حفرهی سنگی قابل اندارهگیری مشاهده شد؛ ولی آزمون تی جفتی دربارهی آنها به نتایج مثبتی منجر نشد و از این رو تلاش شد این آزمون دربارهی مرحلهی تحول بهاجرا گذاشته شود. درنتیجه آزمون نشان داد در شرایطی که لاپیهها رشد میکنند، شکل آنها و بهویژه، عمق آنها با خزههای رویی تطابق پیدا میکنند.
The German word Karren and the French word Lapies are commonly used to refer to small-scale solution sculpture. Lapies range in size from a few millimeters to several meters. Present or absence of soil and vegetation cover, the rock and climate are the controls on lapies. The studies on the role of vegetation cover on lapies development have focused either on general functions of plants on solution or on influences of present or absence of vegetation on the development of lapies. However, it is not clear if the plants affect to producing and development of karstic landforms such as lapies, and whether there is any significant correlation between plant sizes and lapis sizes in different kinds of carbonate rocks and aspect and gradients of slopes. So, in this research we have tried to study the influences of mosses growing on Zagross slopes on the size of lapies
ملخص الجهاز:
براي نشان دادن تأثير شکل خزه ها در شکل حفره هاي زير خزه ها نيز، ابعاد حفـره هـا بـه ابعاد خزه ها محاسبه و اختلاف آنها در شرايط مختلف سطح سنگ شامل ، جنس ، شيب و جهـت سنگ با استفاده از آزمون تي جفتي در سطح معنادار ٠/٥ بررسي شد.
در حالي که در نمونه هاي مربوط به سنگ دولوميت ، تنها در زير ٢٠ درصد خزه ها حفره ي سنگي قابل انداره گيري مشاهده شد؛ ولي آزمون تي جفتي درباره ي آنها به نتايج مثبتي منجر نشد و از اين رو تلاش شد اين آزمون درباره ي مرحله ي تحول به اجرا گذاشـته شـود.
در اين پژوهش نيز تلاش بر اين است تا با يک بررسي آماري نقش سنگ هاي مختلف ، شيب ها و جهت هـاي گوناگون سطح سنگ در شيوه ي توليد لاپيه ها روشن شده و ميزان تأثير شکل خزه ها در شکل لاپيه ها مشخص شود.
آزمون کاي دو براي آزمون شمار حفره هاي زير خزه ها نسبت نوع سنگ ، شيب سطح زمين و جهت شيب سطح سنگ {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} همبستگي بين ابعاد خزه ها با ابعاد حفره هاي زير آنها، نشان مي دهد که کمترين قطر تاج و ضخامت خزه ، به ترتيب با عرض حفره و عمق آن ارتباط معناداري دارد (جدول ٤).
همبستگي بين نسبت هاي ابعاد لاپيه به خزه براي تعيين شاخص مرحله ي تحول {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} ** همبستگي در سطح ٠/٠١ معنادار است (دو طرفه ) جدول ٧.