خلاصة:
مقاله حاضر، ضمن بیان پیشینهای از سیر تکوین کتابخانههای حوزوی، با الهام از نتایج بهدست آمده از پژوهشی در این زمینه1، به دو سؤال اساسی در ارتباط با وضعیت فعلی حاکم بر اینگونه کتابخانهها (بهویژه در جامعه ایران) پاسخ داده است که نتایج نشان داد: 1) آیا تاکنون صرف نظر از پژوهش یاد شده، پژوهش دیگری در زمینه کتابخانههای وابسته به حوزههای علمیه در داخل و خارج از کشور، بهشکل پیمایش انجام نگرفته است. دلیل این امر، عدم برخورداری این کتابخانهها از ماهیت مستقل و نداشتن یک استاندارد کتابخانهای ویژه است. 2) در شرایطی که هیچگونه استاندارد کتابخانهای ویژهای برای سنجش وضعیت کتابخانههای حوزوی در ایران در اختیار نیست، هیچ کدام از استانداردهای کتابخانهای موجود (دانشگاهی و تخصصی) نیز جوابگوی نیاز این گونه کتابخانهها نیست.
This article gives an explanation about the history and different advent phases of seminary libraries and tries to answer two basic questions about the current status of this kind of libraries (specially in Iran society) according to the results acquired in this area on the studying of the status of seminary libraries located in Khuzestan province: 1) Is there any research done the same as the mentioned research in Iran or in other Islamic countries? If no, what are the probable causes? 2) While there are not any library standards to manage the services of these libraries, can the present standards (standards of special and university libraries) be used for seminary libraries?
ملخص الجهاز:
کتابخانه هاي حوزوي، در تنگناي فقر پژوهش و استانداردسازي رضا مختارپور* کارشناس ارشد کتابداري و اطلاع رساني ، دانشگاه شهيد چمران اهواز دريافت : ١٣٨٨/٠١/٣١ پذيرش : ١٣٨٨/٠٤/١٠ مقاله حاضر، ضمن بيان پيشينه اي از سير تکوين کتابخانه هاي حوزوي، با الهام از نتايج به دست آمده از پژوهشي در اين زمينه ١، به دو سؤال اساسي در ارتباط با وضعيت فعلي حاکم بر اين گونه کتابخانه ها (به ويژه در جامعه ايران ) پاسخ داده است که نتايج نشان داد: ١) آيا تاکنون صرف نظر از پژوهش ياد شده ، پژوهش ديگري در زمينه کتابخانه هاي وابسته به حوزه هاي علميه در داخل و خارج از کشور، به شکل پيمايش انجام نگرفته است .
پژوهش هاي انجام شده بررسيهاي صورت گرفته در منابع چاپي و الکترونيکي حاکي از اين واقعيت دارد که به غيـر از پايان نامه نگارنده که سال ١٣٨٧ در زمينه بررسي وضعيت و سنجش رضايت کاربران کتابخانـه - هاي حوزوي استان خوزستان انجام شد، تاکنون هيچ گونه پژوهش مستقل ديگري در زمينه بررسي وضعيت کتابخانه هاي وابسته به مـدارس دينـي بـه شـکل پيمـايش صـورت نگرفتـه اسـت و انـدک پژوهش هاي موجود در اين زمينه نيز فقط بـه پيشـينه و سـير تکـوين کتابخانـه هـاي حـوزوي (و نـه بررسي وضعيت کتابخانه هاي حوزوي ) پرداخته اند (شلبي ١٣٦١؛ مکي السباعي ١٣٧٣؛ ابن دوحيش ١٣٨١؛ ويلکينز ١٣٧٧؛ حقيقي ١٣٧٤؛ رياحي ١٣٨١؛ چلونگر ١٣٨٣).