خلاصة:
علمسنجی مفهومی است که در طول سالیان گذشته مورد توجه دولتها و سازمانها قرار گرفته است. متخصصانی که در این حوزه فعالیت میکنند بهدنبال آن هستند که میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری تولیدکنندگان و سایر نقشآفرینان از جمله افراد، سازمانها، کشورها و مواردی نظیر آن را در حوزه تولید علم و عوامل مؤثر بر آنها مورد بررسی قرار دهند. در نتیجه این فعالیتها، شناسایی افراد تأثیرگذار امکانپذیر میگردد و امکان پیگیری صاحبان ایده یا افراد مرجع در حوزههای مختلف فراهم میشود. چنانچه این فعالیت (علمسنجی) با دیدگاه سازمانی و دانشی در سازمانها انجام شود از دیدگاه مدیریت دانش ترسیم نقشه دانشی سازمان امکانپذیر خواهد بود که در نهایت به مدیریت دانش در سازمانها کمک خواهد کرد. در این مقاله تلاش شده است ابتدا ابعاد و زوایای انجام علمسنجی در سازمانها و سپس نقش کتابداران و اطلاعرسانان کتابخانههای تخصصی در فرایند انجام آن بررسی و تحلیل شود.
Scientometrics is term which has attracted attentions from governments and organizations. Experts dealing with scintometrics and related investigations seek for impacts of working actors of science society on together from personal to governmental levels. Investigations of this kind provide scientific society with knowledge of prolific authors, organizations and countries. Integrating an organizational view with scientometrics studies will help us to reach in fruitful knowledge on science road map of organizations which finally, will enable better knowledge management. This article aimed to nurture this idea articulating concept of scientometrics in an organizational context and highlighting role of information science professionals in this process.
ملخص الجهاز:
با اين مقدمه ، در اين مقاله تلاش ميشود ابتدا ابعاد و زواياي انجام علم سـنجي در سـازمان هـا بررسي شود، سپس نقش کتابداران و اطلاع رسانان کتابخانه هاي تخصصـي بـه عنـوان تسـهيل گـرو متخصص علم سنجي در سازمان ها و فرايند سنجش علم مـورد بررسـي و تحليـل قـرار گيـرد.
انواع مدارک قابل نمايه شدن در WOS (نوروزي چاکلي و نورمحمّدي ١٣٨٦، ٢١) (رجوع شود به تصویر صفحه) همه اين ٣٤ مورد زماني مي تواند به عنوان توليد علمي تلقي شود که در يک مجله علمـي کـه از فرايندهاي داوري عبور ميکند منتشر شده باشد (زرين دسـت ١٣٨٤).
ممکن است در سطح جامعه شکل هاي مختلف ديگري از توليد افکارو ايده ها وجـود داشـته باشد و ادعا بر اين باشد که در بررسي توليدات علمي آنها نيز مورد توجه قـرار گيـرد.
توليدو سنجش علم در سازمان ها در سطح بين المللي توليد علم از سوي سازمان ها در سطح بين المللي که امروزه نيز توجهات بسـياري را بـه خـود معطوف داشته است و همان گونه که در مقدمه مقالـه اشـاره شـد بـه عنـوان معيـاري بـراي سـنجش جايگاه و قدرت ملت ها مورد استفاده قرار ميگيرد، بيشتر به ميزان توليد و نشر مقالات در مجلات علمي و ميزان استناد به آنها از سوي ديگران مربوط ميشود.
به عنوان نمونه ، يک سـازمان متـولي امر برنامه ريزي چنانچه توليدات علمي نيز در زمينه برنامه ريزي و حوزه هاي مربوط داشته باشـد، از ديدگاه ناظران بيروني به مثابه توجه آن سازمان به فرايندها و روش هاي علمـي تلقـي خواهـد شـد و اين ديدگاه متفاوت از زماني است که چنين توليداتي وجود نداشته باشد (٢٠٠١ Selby).