خلاصة:
صلح به معنی آشتی، سازش و حل و فصل میباشد که البته مقابل حرب و جنگ آمده است. صلح اصطلاحا عبارت است از تراضی بر امری، خواه تملیک عین باشد یا منفعت، یا اسقاط دین و یا حق و یا غیر آن. عقد صلح قالبی است وسیع تر از همه عقود معین دیگر که برای تحقق حاکمیت اراده فراهم شده است. از این رو اهمیت آن تا بدان جاست که فقها در کتب فقهی از آن به عنوان سید العقود و هم چنین حقوقدانان از آن به عنوان آقای قراردادها نام میبرند. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که شقوق کاربردی عقد صلح بطورکلی توانسته بستر مناسبی برای مراودات و قرارداهای خصوصی بین مردم باشد هرچند بطور مشخص برخی از ابعاد آن به دلیل عدم تبیین صحیح بین مردم جا نیفتاده است. از این رو هدف ما در این تحقیق واکاوی ماهیت عقد صلح از یک طرف و از طرف دیگر تبیین گسترده شقوق کاربردی آن در حقوق خصوصی بین مردم میباشد.
ملخص الجهاز:
یافته های این پژوهش نشان میدهد که شقوق کاربردی عقد صلح بطورکلی توانسته بستر مناسبی برای مراودات و قرارداهای خصوصی بین مردم باشد هرچند بطور مشخص برخی از ابعاد آن به دلیل عدم تبیین صحیح بین مردم جا نیفتاده است.
در این بین عقد صلح یکی از عقود معین است که در قانون مدنی فصل خاصی مشتمل بر نوزده ماده برای بیان مقررات در خصوص آن از سوی قانون گذار تنظیم شده است.
(کاتوزیان،1395 :380 ) همچنین ویژگی خاصی که عقد صلح را از سایر عقود متمایز میسازد این است که میتواند عقود معین دیگر را محقق سازد، بدون آنکه احکام مخصوص آن عقود در مورد آن جاری شود.
البته قبل از حاکمیت قانون مدنی در سال 1307 و مقرر شدن ماده 10 قانون مدنی که مبنای پذیرش اصل آزادی قراردادها میباشد، قراردادها معمولا در قالب یکی از عقود معین بسته میشد و اگر در این بین توافقی در یکی از این قالب های قدیمی جای نمیگرفت، طرفین ناگزیر بودند آن مورد را بصورت عقد صلح یا شرط یکی از عقدهای معین، پدید آورند.
(امامی،1396: 324) در ماده 753 قانون مدنی آمده است که « برای صحت صلح، طرفین باید اهلیت معامله و تصرف در مورد صلح را داشته باشند».
(محمدی، زرگوش نسب و حسن پور:1394) بطور کلی صلح ابتدایی یا بدوی نوعی عقد صلح است که بشکل مشخص در ماده 758 قانون مدنی به آن اشاره شده است که این مورد جزو یکی از بیشترین عقود رایجی است که بین مردم در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شود ( محمد حسینی طرقی: 1382).