خلاصة:
یکی از مهمترین چالشهای تحقیقات دانشگاهی بحث رفتار بی اخلاقی پژوهشی است، به گونه ای که امروزه رعایت نکردن اخلاق در پژوهشهای دانشجویان تحصیلات تکمیلی به بحران جدی در نظام آموزش عالی کشور تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف اصلی واکاوی عوامل مؤثر بر بروز رفتار بی اخلاقی پژوهشی در میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی انجام شد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی بود که با روش توصیفی- همبستگی انجام شد. جامعۀ آماری شامل تمام دانشجویان تحصیلات تکمیلی (284 N=) در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی بود که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان (1970) تعداد 163 نفر از آنها با روش نمونه گیری تصادقی طبقه ای با انتساب متناسب برای مطالعه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی از نرم افزارهای SPSS نسخۀ 25 و Smart PLS نسخۀ سه استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که پاسخگویان از نظر سطح رفتار بی اخلاقی پژوهشی تقریباً در وضعیت متوسطی هستند. نتایج مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد که متغیرهای هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک شده تأثیر مثبت و معنادار بر نیت و نیت تأثیر مثبت و معنادار بر رفتار بی اخلاقی پژوهشی دارند، ولی تأثیر مستقیم نگرش بر نیت و کنترل رفتاری درک شده بر رفتار تأیید نشد.
One of the most important challenges in academic research is an unethical research behavior issue. Todaychr('39')s unethical academic behavior of graduate students is a serious crisis in Iranchr('39')s higher education system. The purpose of current study was to examine the factors effecting unethical research behavior among graduate students in Agriculture and Natural Resources campus at Razi University. This research was applied in terms of purpose, which was done by descriptive-correlation method. The statistical population of the study consisted of all graduate students in Agriculture and Natural Resources campus at Razi University (N= 284). Using Krejcie and Morgan table (1970), 163 of them were selected for the study by stratified random sampling. SPSS software version 25 and Smart PLS version 3 were used to analyze the data in two sections of descriptive and inferential statistics. Findings showed that the respondents are almost average in terms of the level of research unethical behavior. The findings of Structural Equation Modeling showed that the variables of mental norms and perceived behavioral control had a positive and significant effect on intention and the intention had a positive and significant effect on research unethical behavior. However, the direct effect of attitude on intention and perceived behavioral control behavior was not confirmed.
ملخص الجهاز:
در اين خصوص، پژوهش حاضر با هدف اصلي واکاوي عوامل مؤثر بر بروز رفتار بياخلاقي پژوهشي در ميان دانشجويان تحصيلات تکميلي پرديس کشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه رازي طراحي شد.
11 خصوص، در بافت دانشگاهي طيف وسيعي از چارچوبهاي نظري مانند نظريه عمومي جرم (١٩٩٠ ,Hirshci &Gottfredson )، نظريه يادگيري اجتماعي ١٢ (١٩٧٨ ,Bandura)، روشهاي خنثيسازي ١٣ (١٩٥٧ ,Matza &Sykes )، نظريه اخلاق چندبعدي١٤ (٢٠١٢ ,Yang) و نظريه رفتار برنامه ريزي شده١٥ (١٩٩١ ,Ajzen) به صورت موفقيت آميز براي درک رفتارهاي نادرست علمي به کار گرفته شدهاند، ولي در پژوهش هاي معدودي بر پيش بيني اقدامات پژوهشي نظير دادهسازي ١٦، دستکاري 17 و کارهاي مشکوک (سؤال برانگيز)١٨ در ميان دانشجويان تمرکز شده است .
هاردينگ و همکاران & Harding, Mayhew, Finelli) (٢٠٠٧ ,Carpenter نشان دادند که مدل نظريه رفتار برنامه ريزي شده براي پيش بيني رفتار تقلب در ميان دانشجويان کارشناسي حمايت ميشود؛ ولي در اين مطالعه تأثير معنادار کنترل رفتاري درکشده بر رفتار تأييد نشد.
فصلنامه پژوهش و برنامه ريزي در آموزش عالي، دوره ٢٧، شماره ١، ١٤٠٠ 103 نتايج ارائه شده در جدول ١ نشاندهندة آن است که ميانگين نمرة متغير رفتار بياخلاقي پژوهشي در ميان پاسخگويان برابر با ٢/٨٥ با انحراف معيار ٠/٧٣ است و بنابراين ، ميتوان گفت که ميزان رفتار بياخلاقي پژوهشي در دانشجويان تحصيلات تکميلي پرديس کشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه رازي تقريبا متوسط است .
افزون بر اين ، نتايج پژوهش نشان داد که نيت تأثير مثبت و معنادار بر رفتار بياخلاقي پژوهشي در ميان دانشجويان تحصيلات تکميلي پرديس کشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه رازي دارد.