بررسی سرمایه اجتماعی در سه لایه فضایی شهر سنندج؛ سکونتگاه‌های غیررسمی، بافت مرکزی و بافت برنامه‌ریزی شده مقالة

مؤلف: ایراندوست، کیومرث ؛ خسروانیان، لیلا ؛ تولایی، روح‌الله ؛

نامه معماری و شهرسازی پاییز و زمستان 1393 - شماره 13 ، العلمية - البحثية (Ministry of Science/ISC (‎17 صفحة - من 133 إلی 149 )

الکلمات المفتاحية: شبکه‌های اجتماعی تحلیل سلسله‌مراتبی اعتماد سرمایه اجتماعی واحدهای همسایگی لایه‌های فضایی Spatial layers Neighborhood units social networks AHP Social Capital Trust

fa en

خلاصة:

سرمایه اجتماعی مفهوم تقریبا جدیدی است که امروزه اهمیت آن در زمینه عملکرد مطلوب جوامع در سطوح مختلف ملی، منطقه‌ای و محلی مورد توجه واقع شده است. در تعریفی جامع می‌توان سرمایه اجتماعی را مجموعه‌ای از شبکه‌ها، هنجارها و ارزش‌هایی دانست که مایه آسان شدن همکاری درون‌گروهی و برون‌گروهی شهروندان برای دستیابی به منافع متقابل و رسیدن به هدف‌های مشترک به شیوه‌ای موفقیت‌آمیز‌تر می‌شود. با توجه به بعد مکانی سرمایه اجتماعی، این پژوهش بر آن است که با نگاهی خردنگر در سطح محلات میزان سرمایه اجتماعی را در سه لایه فضایی شهر سنندج مورد بررسی قرار دهد تا وجود یا فقدان سرمایه اجتماعی و میزان برخورداری از آن و دلایل این امر را با تکیه به روش تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) مورد شناسایی قرار دهد. از این طریق می‌توان ضعف‌ها، توانایی‌ها، امکانات و محدودیت‌ها را شناسایی کرد و نتایج را به‌عنوان بستری برای عمل متولیان شهر فراهم آورد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد بین محلات شهری از نظر میزان برخورداری از سرمایه اجتماعی تفاوت‌های معنی‌داری به لحاظ موقعیت و ویژگی‌های اقتصادی-اجتماعی وجود دارد. در این زمینه، محله عباس‌آباد با وزن نسبی 0. 474 و محله قطارچیان با وزن نسبی 0. 294 و محله مبارک‌آباد با وزن نسبی 0. 232 به‌ترتیب بیشترین تا کمترین میزان از سرمایه اجتماعی را دارا بوده‌اند.

Social capital is a relatively new concept that has been identified as the key explanatory factor in economically prosperous territorial communities. It is a collection of actual or potential resources that emerges as a result of the institutional ties in the context of social networks which can improve citizens’ life. Since these social relations have a spatial dimension, so too the social capital. Depending on the kind of the ties and interactions, different types of social capital may exist. This, in turn, may include different spatial dimensions of social capital. In this regard, as social capital can have a great role through being integrated into the concept of neighborhood, the context which contains common interests and face-to-face relationships of its inhabitants, this study aims to investigate the level of social capital in three spatial layers at the community level in order to recognize the presence or absence of social capital and to identify the reasons behind them. The research strategy is primarily a quantitative one, in which three neighborhoods has been chosen as three different spatial layers (Informal settlements, old/central and planned neighborhoods) in the city of Sanandaj. Their social capital has been investigated through field survey using a designed questionnaire in summer 2012, where 150 questionnaires were randomly distributed among residents of each neighborhood. The administration method of the survey involved face-to-face interviews with residents. Data was analyzed using AHP method to determine correlations between the variables (comparative analysis of the three neighborhoods). This involved testing factors associated with social capital, identifying the key relationships and where the differences were between the neighborhoods. The results of this study indicate that the maximum level of social capital is in Abbas Abad (the informal settlement), the average level in Ghatarchian (downtown) and the minimum level in Mobarak Abad (the planned) neighborhoods. However, this classification mostly covers the content of bonding social capital and the next two dimensions of social capital (bridging and linking) are relatively the same across the neighborhoods. In other words, the highest level of social capital in the field study is associated with the bonding dimension of social capital and the least level of social capital is related to bridging and linking dimensions of social capital. The study reveals that the ‘concept of “neighborhood” is not a fixed one according to the survey findings and based on residents’ perceptions of their neighborhood boundaries. Another finding is related to the level of social capital. While the level of social capital is a good indicator of the ‘quality of the neighborhood’, the social capital cannot be seen as the factor which ‘causes’ neighborhoods to be ‘better’ places to live. The findings of this study suggest that social capital of positive community will tend to occur in neighborhoods with associated positive impacts, rather than causing it.

ملخص الجهاز:

بدين ترتيب ، سرمايه اجتماعي را مي توان به عنوان توانايي مردم براي همکاري با همديگر براي دستيابي به اهداف مشترک در گروه ها و سازمان ها تعريف نمود (١٩٨٨ ,Coleman)؛ و در مفهومي جامع تر، سرمايه اجتماعي را مي توان مجموعه اي از شبکه ها، هنجارها و ارزش هايي دانست که مايه آسان شدن همکاري درون گروهي و برون گروهي شهروندان براي دستيابي به منافع متقابل و رسيدن به هدف هاي مشترک به شيوه اي موفقيت آميز تر مي شود (تاج بخش ، ١٣٨٤). در اين زمينه ، چون سرمايه اجتماعي مي تواند با توجه به مفهوم محله و به دليل مشترکات ، علايق و روابط چهره به چهره ساکنان آن ، نمود بيشتري داشته باشد (تقوايي و صفرآبادي ، ١٣٩١)، پژوهش حاضر بر آن است تا با نگاهي خرد نگر در سطح محلات ميزان سرمايه اجتماعي را در سه لايه فضايي شهر مورد بررسي قرار دهد تا وجود يا فقدان برخورداري از سرمايه اجتماعي ، ميزان و همچنين دلايل آن را به روش مقايسه اي مورد شناسايي قرار دهد. روش سنجش سرمايه اجتماعي (به تصویر صفحه رجوع شود)منبع : ٢٠٠٧ ,Humphreys and Dineen اطلاعات مرتبط با ويژگي هاي اقتصادي -اجتماعي مردم (همچون ، سطح تحصيلات ، مدت سکونت ) و ساير عوامل نظير ميزان استفاده از امکانات و خدمات محله که تأثير زيادي بر ميزان سرمايه اجتماعي و نتايج مرتبط با آن دارند همانند احساس امنيت در محله ، نوع و ميزان مسايل و مشکلات محله ، کيفيت زندگي در محله ، نيز جمع آوري شده است .

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول