خلاصة:
بیان مسئله: نگارة جام زرین حسنلو، از هنرهای اصیل برجای ماندة محوطة حسنلو است که دربرداندة نگرش ها و باورهای جوامع بشری (عصر آهن) است. هنرمند در این اثر(جام زرین حسنلو)، ﻣﻀﺎﻣﻴﻨﻲ اهورایی( نیک) را در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻀﺎﻣﻴن اهریمنی (شر) به تصویر کشیده است و از این منظر، ﺗﺼوﻳﺮی را ﻛﻪ دارای ارزش گذاری بار ﻣﺜﺒﺖ ﻳﺎ ﻣﻨﻔﻲ است، آفریده است. ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻦ از اﻳﻦ منظر ﺑﻪ نگارة جام زرین حسنلو، رﻳﺸﻪ در رویکرد اسطوره شناسی «ژﻳﻠﺒﺮ دوران» دارد. وی بر این باور است، تصویرهای ذهنی به دو منظومه، شبانه و روزانه ﺗﻘﺴﻴﻢ می شوند. با توجه به این منظومهها، اینکه در جام حسنلو چه رویکردی اسطورهای غالب است سؤالی است که در این پژوهش به آن پاسخ داده میشود. هدف: هدف این پژوهش، شناخت مفاهیم اسطورهای عناصر هنری ایران با نگرشهای جدید است. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر، توصیفی – تحلیلی است. دادة پژوهش به روش موردی بررسی و تحلیل شده است. جمع آوری اطلاعات نیز به شیوة کتابخانه ای است. یافته ها: هنرمند، نگاره جام حسنلو را با یاری گرفتن از صورت های تخیلی و قدرت متافیزیکی آن و با استمداد از اسطوره پردازی، مضامین مثبت شخصی و جامعه دورة خود را به تصویر در آورده و مقارن با آن، مضامین منفی را ترسیم نموده است. در تقابل منظومة روزانه (عرشی، روشنایی و جداکننده) منظومة شبانه (ریخت های سقوطی، تاریکی و حیوانی) به کار برده است، در نهایت منظومه روزانه به نسبت شبانه در تصاویر جام زرین حسنلو از بسامد بالایی برخوردار است.
Problem definition:
Hasanlu golden bowl painting is one of the original surviving arts of Hasanlu district, which reflects the attitudes and beliefs of human societies (Iron Age). In this work, the artist has portrayed Ahurian (good) against Ahrimanian (evil) concepts, and has created an image that has a positive or negative rating from this point of view. Looking at Hasanlu golden bowl painting from this perspective, is rooted in Gilbert Durand’s mythological approach. He believes that mental images are divided into two systems, night and day. According to these systems, it is attempted here to answer the question that what is the dominant mythological approach in Hasanlu bowl.
Objective
The purpose of this study is to identify the mythological concepts of Iranian artistic elements with new perspectives.
Research method
The present research has been conducted in a descriptive-analytical manner. The research data has been reviewed and analyzed using case method. The required information has been also collected in a library manner.
Result
The artist has illustrated the image of Hasanlu bowl using its imaginative forms and metaphysical power and with the help of mythology, positive individual themes and his society and at the same time, has depicted the negative themes. In contrast to the day system (sublime, light and separator) , he has used the night one (falling, dark and animal features). Finally, the day system has been found to have a higher frequency compared to the day one in the images of Hasanlu golden bowl.
ملخص الجهاز:
این جستار سعی بر آن دارد تا با بهرهگیری از نظریة ژیلبر نشان دهد که در نگارة جام زرین حسنلو، هنرمند چگونه با استفاده از مضامین و نماد مثبت بر مضامین منفی در روایت هنری غلبه میکند.
برای دستیابی به این هدف، پرسشهایی زیر مطرح میشود: در نگاره جام زرین حسنلو عناصر تخیلی قابل مشهود است؟ در صورت وجود عناصر تخیلی، آشکارترین عناصر، متعلق به كدام منظومه بر اساس نظریة منظومة شبانه و روزانة تخیلات ژیلبر است؟ پژوهش حاضر، سعی برآن دارد که با توجه به نظریة منظومه شبانه و روزانه ژیلبر دوران به این پرسشها پاسخ دهد.
اهمیت این موضوع بر آن است که با توجه به مباحث مذکور، یکی از اهداف هنرمند باورهای خود و جوامع آن عصر را روی جام زرین حسنلو به عرصة نمایش درآورد و برای تحقق این هدف از عناصر و نمادهای مثبت در تقابل با عناصر منفی بهره برده است.
روش پژوهش جستار حاضر، به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی نگارة جام زرین حسنلو بر اساس رویکرد منظومة شبانه و روزانه ژیلبر دوران پرداخته است.
جستار حاضر با بهرهگیری از اسطورهشناسی ژیلبر دوران به مطالعه و بررسی نگارة جام زرین حسنلو پرداخته و آن را بر اساس رویکرد منظومة شبانه و روزانة دوراند مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.
هنرمند در روایت هنری نگارة جام زرین حسنلو نمادهای روزانه با ارزشگذاری مثبت را بیشتر به تصویر در آورده است که این نشاندهندة نگرشها و باورهای سازنده و جوامع بشری آن عصر است.