خلاصة:
با توجه به خشکسالیهای متوالی در سالهای اخیر در مناطق مرکزی و شرقی کشور و از جمله استان کرمان، آب مهمترین عامل محدودکننده توسعه اقتصادی و مهمترین نهاده کشاورزی است. ازاینرو مدیریت مصرف این منبع ارزشمند دارای اهمیت است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی واکنش و شبیهسازی رفتار کشاورزان (الگوی کشت) در برابر سیاستهای کاهش مصرف آب در شهرستان ارزوئیه در استان کرمان است. این سیاستها شامل سیاست افزایش هزینه استخراج، کاهش دسترسی به منابع آب، کمآبیاری و سیاستهای ترکیبی در غالب هشت سناریو بررسی شدند. برای این منظور از روش برنامهریزی ریاضی مثبت جهت تعیین الگوی بهینه کشت برای هر سیاست استفاده شد. دادههای مورد نیاز پژوهش از طریق تکمیل 194 پرسشنامه و مصاحبه با کشاورزان و همچنین دادههای سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان بهدست آمد. نتایج این مطالعه نشان میدهد که از میان سیاستهای فوق، سیاست کمآبیاری و همچنین ترکیب آن با سیاست کاهش دسترسی به منابع آب، دارای بهترین نتایج بودهاند. با اعمال این سیاست، علیرغم کاهش 26 درصدی مصرف آب، سطح زیرکشت 56 درصد افزایش مییابد و بازده ناخالص تنها 16 درصد کاهش مییابد. با توجه به نتایج مطالعه، سیاست افزایش هزینه استخراج چندان تأثیرگذار نیست و تنها فشار به کشاورزان را افزایش میدهد، اما سیاست کمآبیاری به عنوان یک سیاست مؤثر توصیه میشود.
With regard to the successive droughts in recent years in central and eastern regions of the country, including Kerman province, water is the most limiting factor for economic development and the most significant agricultural input. Therefore, management of water consumption as a precious resource is important. The aim of this study was to evaluate the reaction of farmers and simulate their behavior (cropping pattern) against the policies of reduced water consumption in Orzuiyeh County in Kerman province. These policies, including increased extraction cost, reduced access to water resources, deficit irrigation, and combined policies, were evaluated in the form of eight scenarios. For this purpose, the positive mathematical programming model was used to determine the optimal cropping pattern for each policy. The data of the study were obtained by completing 194 questionnaires and interviews with farmers as well as using the data of Agriculture Organization of Kerman province. The results showed that among the above policies, deficit irrigation with reduced access to water resources policies have had the best results. By applying this policy, despite a 26 % reduction in water consumption, the acreage increased 56 percent and gross margin decreased only 16%. According to the results, the policy of increased extraction costs was not much effective and only increased the pressure on farmers, but the policy of deficit irrigation is recommended as an effective policy.
ملخص الجهاز:
بررسی تغییر الگوی کشت و میزان استخراج منابع آب زیرزمینی با اعمال سیاست های کاهش مصرف آب در دشت ارزوئیه استان کرمان مصطفی بنی اسدی، محمدرضا زارع مهرجردی ، حسین مهرابی بشرآبادی ، 1 حمیدرضا میرزایی خلیل آباد، عباس رضایی استخروئیه ، مریم حسن وند تاریخ دریافت : ١٣٩٥/١٢/٢٠ تاریخ پذیرش :١٣٩٦/٨/٦ چکیده با توجه به خشکسالی های متوالی در سال های اخیر در مناطق مرکزی و شرقی کشور و از جمله استان کرمان ، آب مهم ترین نهاده کشاورزی و عامل محدودکننده توسعه اقتصادی است .
هدف از این پژوهش ، بررسی واکنش و شبیه سازی رفتار کشاورزان (الگوی کشت ) در برابر سیاست های کاهش مصرف آب در شهرستان ارزوئیه در استان کرمان است .
برای بررسی سیاست های مختلف آبی در بخش کشاورزی ، در بررسیهای مختلفی از روش برنامه ریزی مثبت استفاده شده است که به برخی از آنها اشاره می شود.
بوستانی و همکاران (١٣٩٣) در پژوهش خود، با استفاده از روش برنامه ریزی ریاضی مثبت تصحیح شده ، سیاست کاهش آب در دسترس و قیمت گذاری آب را بر مصرف منابع آب 1 Positive Mathematical Programming (PMP) در مرودشت را بررسی کردند.
روش تحقیق در این پژوهش از رهیافت برنامه ریزی ریاضی مثبت برای بررسی تأثیر سیاست های آبی بر کاهش مصرف آب استفاده شده است .
نتیجه گیری و پیشنهادها در این پژوهش با استفاده از مدل برنامه ریزی ریاضی مثبت و با اعمال سیاست های مختلف در جهت کاهش مصرف آب ، به تعیین الگوی کشت مناسب دشت ارزوئیه پرداخته شد.
(1995) A positive mathematical programming model for regional analysis of agricultural policies.