خلاصة:
هدف این نوشتار، تبیین معنای تربیت اسلامی در متن واقعه عاشوراست. پرداختن به این موضوع میتواند به غنای گفتمان و الگوی تربیت اسلامی کمک کند. این مطالعه، یک تحقیق بنیادی است که بهمنظور گردآوری دادهها از روش اسنادی و فن کتابخانهای بهره برده شده است. مبنای کار، کتب مقاتل نفسالمهموم، محنالابرار، ترجمه لهوف، ابیمخنف، قمقام زخار و صمصام بتار و مقتلالحسین علیهالسلام بوده که برای تحلیل دادهها از روش تحلیل محتوای متن محور استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق کل عباراتی است که واژه تربیت و مرادفات آن در آنها بوده است و نمونه نیز بهطور تمامشمار ملحوظ شده است. پس از اتمام جستجو در مقاتل یادشده تعداد 75 عبارت حاوی واژگان تربیت و مرادفات آن بهدست آمد. یافتهها نشان داد که مبانی تربیت، اهداف تربیت، عوامل تربیت، موانع تربیت، مصادیق تربیت، اضداد تربیت، محتوای تربیت و کارگزاران تربیت از مفاهیم اصلی قابلبهرهبرداری و استنباط و استخراج از متن مقاتل عاشورا مربوط به واژۀ تربیت اسلامی بوده است. بیشترین عامل هم مربوط به خود شخصیت امام حسین(ع) بوده است که از ابعاد گوناگون محور تربیت اسلامی محسوب میشوند.
The purpose of this study is to explain the concept of Islamic training in the context of Ashura. Addressing this issue can help improve the discourse and the model of Islamic education. This is a basic research employing documentary and library methods for collecting data. The content of the study included the following books: “Nafas al-Mahmoom, Mehan al-Abrar, translation of Lohoof, Abi Makhnaf, Ghamgham Zokhar, Samsam Batar, and Maghtal al-Hussein (AS). The text-based content analysis method was used to analyze the data. The statistical population of this research included the entire statements involving training and its synonyms, and the sample was selected by total count. Having reviewed all the content, the researchers found out 75 phrases containing the words of training and its synonyms. The findings revealed that the basic concepts of training, training goals, training factors, training barriers, training examples, training counterparts, training content, and training agents comprise the main concepts that could be derived, inferred and extracted from the texts of Maghatel relating to the concept of Islamic training. The most important factor related to the personality of Imam Hussein (AS), who are considered as the axis of Islamic training from various perspectives.
ملخص الجهاز:
مبناي کار، کتب مقاتل نفس المهموم ، محن الابرار، ترجمه لهوف ، ابيمخنف ، قمقام زخار و صمصام بتار و مقتل الحسين عليه السلام بوده که براي تحليل داده ها از روش تحليل محتواي متن محور استفاده شده است .
رضوان طلب پشتيري (١٣٩٢) در پژوهشي با عنوان " بررسي مباني و آموزه هاي اخلاقي و تربيتي واقعه عاشورا "با روش توصيفي و کيفي به اين نتايج دست يافته است که براي بهره بردن از قيام عاشورا در زمينه اخلاق و تربيت ابتدا بايد شخصيت امام حسين (ع ) را شناخت سپس به اهداف ، مباني و آموزه هاي تربيتي قيام پي برد تا بتوان از آن در زندگي فردي و اجتماعي بهره برد.
به طورکلي مراحلي که در تحليل محتواي کيفي براي رسيدن به پاسخ سؤالات و فرضيات پژوهش بايد طي شود در ٦ گام تعريف ميگردد (مؤمنيراد و همکاران ، ١٣٩٢: ٦٣ ـ ٤٤) که اين شش گام در تحقيق حاضر به شرح ذيل طي شده است : گام يک مشخص کردن مسئله پژوهش بود که اين مسئله بر محور معناشناسي تربيت اسلامي مبتنيبر متن مقاتل در واقعه عاشورا تعريف شد.
واژة تربيت در مقاتل (رجوع شود به تصویر صفحه) اگر چه در متن مقاتل از کلمۀ تربيت کمتر استفاده شده است ، ليکن واژه هاي مرادف آن که عبارتند از؛"هدايت "، "تعليم "، "تبليغ "، "تزکيه "، "ادب و تأديب " ميتواند يافته هاي بيشتري را براي ما به ارمغان آورد.
Qualitative Research in Nursing: Advancing the Humanis Streubert, H.