خلاصة:
سالمندان فاقد رفتارهای خودمراقبتی دارای مشکلات جسمی و روانشناختی زیادی هستند و آموزش خودمراقبتی میتواند به آنان کمک فراوانی کند. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش خودمراقبتی بر کیفیتزندگی، رفتارهای خودمراقبتی و قند خون در سالمندان فاقد رفتارهای خودمراقبتی انجام شد. این مطالعه از نوع نیمهتجربی با طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش همه مردان سالمند دیابتی دارای پرونده در مراکز بهداشتی درمانی شهر مشهد در سال 1398 بودند. پس از بررسی ملاکهای ورود به مطالعه تعداد 54 نفر با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب و بهطور تصادفی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش 6 جلسه 60 دقیقهای آموزش خودمراقبتی مهدی و همکاران را دریافت کرد و گروه کنترل آموزشی ندید. دادهها از طریق پرسشنامه کیفیتزندگی سالمندان لیپاد، مقیاس تجدیدنظرشده رفتارهای خودمراقبتی دیابت توبرت و همکاران و تست قند خون جمعآوری و در نرمافزار SPSS نسخه 19 با روش تحلیل کوواریانس تکمتغیری تحلیل شدند. نتایج نشان داد که در مرحله پیشآزمون گروههای آزمایش و کنترل از نظر کیفیتزندگی، رفتارهای خودمراقبتی و قند خون تفاوت معنیداری نداشتند (0/05>p).اما در پس آزمون از نظر هر سه متغیر تفاوت معنی داری داشتند(0/05>p) به عبارت دیگر، آموزش خودمراقبتی باعث افزایش کیفیتزندگی و رفتارهای خودمراقبتی و کاهش قند خون سالمندان شد (0/05>p). با توجه به نتایج، توصیه میشود که متخصصان سلامت و درمانگران از روش آموزش خودمراقبتی در کنار سایر روشهای آموزشی و درمانی برای ارتقای کیفیتزندگی و رفتارهای خودمراقبتی و کاهش قند خون بهویژه در سالمندان فاقد رفتارهای خودمراقبتی استفاده کنند.
Elderly with no self-care behaviors suffer from many physical and psychological problems and self-care training can help them. Therefore, present research aimed to determine the effectiveness of self-care training on quality of life, self-care behaviors and blood sugar in elderly lacking self-care behaviors. This was a quasi-experimental study with pretest-posttest design and control group. The research population included diabetic elderly men who had records in health care centers of Mashhad city, 2019 year. Reviewing inclusion criteria, 54 samples were selected through objective sampling method and were randomly divided to two groups. Experimental group were trained on self-care training by Mahdi and et al. in 6 sessions of 60-minutes; however, the control group didn’t receive training. Data were collected using LEIPAD elderly quality of life questionnaire, Toobert et al. revised scale for self-care behaviors among elderly and blood sugar tests, which were analyzed by univariate analysis of covariance in SPSS version 19. The results showed no significant difference in terms of quality of life, self-care behaviors and blood sugar in experiment and control groups pretests (P>0/05); though, in posttests, there were significant differences in terms of all three variables (p < 0/05). In other words, self-care training led to an increase in quality of life and self-care behaviors while decreased blood sugar in elderly (p < 0/05). According to the results, it was recommended that health professionals and therapists use self-care training method along with other training and therapeutic methods to improve quality of life and self-care and reduce blood sugar especially in elderly with no self-care behaviors.