خلاصة:
شواهد نشان میدهد که بحرانهای مالی متعدد و گاه شدیدی در نظام بانکداری متعارف رخ داده است. در نگاه اول ممکن است این تصور ایجاد شود که نظام بانکداری اسلامی راهحلی برای کاهش بحرانهای مالی ندارد و این نظام بیشتر با جامعه سنتی همخوانی دارد اما در بعد نظری ویژگیهای این نظام و نظریاتی که در ارتباط با نحوه عملکرد آن وجود دارد گواهی بر این مدعا هستند که تمایلات برای ایجاد بانکداری اسلامی بیشازپیش گسترش یافته است. از اینرو در این پژوهش با استفاده از روش کتابخانهای؛ ضمن ارائه علل وقوع بحرانهای مالی در سیستم مالی غربی، راهحل بانکداری اسلامی برای هر یک از دلایل ایجاد بحران بررسی شده و با ذکر دلایلی نشان داده شده است که بانکداری اسلامی در بعد نظری میتواند بحرانهای مالی را کاهش داده و میتواند راهحلی برای سیستم مالی جهانی باشد. ایران بعنوان یکی از کشورهایی که تنها بانکداری اسلامی اجازه فعالیت دارد، تلاش گسترده ای در این زمینه انجام داده است. اما متاسفانه بانکداری اسلامی در ایران عملا نتوانسته نقش خود را به خوبی ایفا کند لذا در پایان مقاله راهکارهایی برای افزایش کارایی بانکداری اسلامی در ایران ارائه شده است.
Abstract Evidences indicate that some financial crises had occurred in the conventional banking system that often they were severe. At first sight this impression may create that the Islamic banking system doesn’t have any solution to reduce the financial crisis, and this system is consistent with the traditional society. But in theory, the features of this system and the opinions which are expressed about its respective operations are evidence that the willingness to create an Islamic banking increasingly had expanded. Therefore, in this study with use of content analysis method and library research, Islamic banking’s solution for any of the reasons which mentioned as causes of the crisis have been investigated, while offering causes of the financial crisis in the Western financial system, and through the reasons it has been shown that in theory Islamic banking can reduce the financial crisis and it can be a solution for the global financial system. As a country that Islamic banking just let to work, Iran has made great efforts in this field. But unfortunately, Islamic banking couldn’t actually play its role well, so at the end of the article some solutions for increasing the efficiency of Islamic banking in Iran are expressed.
ملخص الجهاز:
در نگاه اول ممکن است اين تصور ايجاد شود که نظام بانکداري اسلامي راهحلي براي کاهش بحرانهـاي مالي ندارد و اين نظام بيشتر با جامعه سنتي هم خواني دارد اما در بعد نظري ويژگـي هـاي ايـن نظـام و نظرياتي که در ارتباط با نحوه عملکرد آن وجود دارد گواهي بر اين مدعا هستند که تمايلات براي ايجـاد بانکداري اسلامي بـيش ازپـيش گسـترش يافتـه اسـت .
). برخـي مطالعـات نيـز بـه بررسي برخي ويژگي هاي بانکداري اسلامي در حوزه نظري پرداخته اند که نتـايج ايـن مطالعـات نشان مي دهد که بانکداري اسلامي ثبات، کارايي ، رشد و عدالت بيشتري را نسبت بـه بانکـداري متعــارف نويــد مـي دهــد (موســويان، ١٣٨١؛ توتونچيــان، ١٣٧٩؛ جماليــان، ١٣٨٦؛ عيوضــلو و ميسمي ، ١٣٨٧؛ ;٢٠٠٧ ,chapra ,٢٠٠٤ siddigi ,٢٠٠٢ ,AL-Jarhi) اما با ايجاد بحران مالي در سال ٢٠٠٨ تحقيق هـا بـراي پيـدا کـردن راه حلـي بـراي سيستم مالي موجود در دنيا افزايش يافته است .
از ايـن رو تحقيـق حاضر در تلاش است تا ضمن بررسي دلايل ايجاد بحران مالي ٢٠٠٨، نشان دهد کـه بانکـداري اسلامي ويژگي هايي دارد که مي تواند راهحلي براي سيستم مالي جهاني باشد.
يکي از مهم ترين عوامل ايجاد و گسترش بحرانهـا، اسـتقراض ربـوي در نظـام بـانکي است که آثار ناخوشايندي چون نکول بازپرداخت بدهي ها، هجوم بـه بانـکهـا و نهادهـاي مـالي به منظور برداشت سپردهها، ناتوانسازي مؤسسات در اداي تعهدات و درنهايت ورشکستگي آنـان و سرايت دامنه اين بحران به بخش هاي ديگر اقتصاد را به دنبال دارد (چپرا١، ٢٠٠٨).