خلاصة:
فرشتگان در تصاویر نگارگری به سبب کارکردشان در ابلاغ وحی با پیامبرانء به خصوص
پیامبر اکرم (ص) ترسیمشدهاندء بهویژه فرشتهای چون جبرئیل که به خاطر اوصاف و نقش
مهمش بارها در نگارهها حضور پیدا میکند. روایت قرآنی معراج پیامبرا رایجترین مضمون
شیعی در حوزه نگارگری ایرانی-اسلامی است که همواره بستری مناسب برای خلاقیت هنرمندان
نگارگر ایرانی را فراهم نموده است. معراجنامة میرحیدرء مصور شده در دورة تیموری و نگارةه
معراجء اثر سلطان محمد منقوش در دورة صفوی» رقعههایی بینظیر در عرصة هنرهای دینی
با مضمون عرفانی محسوب میشوند. بنابراین پژوهش حاضر سعی در پاسخ دادن به این
مسئله را دارد که چبرئیل در نگارههای مورد نظر دارای چه ویژگی مهمی است؟ در این راستاء
ابتدا طبق مطالعات کتابخانهای, به بررسی جبرئیل و اوصافش و نیز تفسیر نقش این ملک مقرب
در منایم اسلامی پرداقته و سپس بازتاب آن را در نگارگوی مشافده میکنیم. مقالة حاضر به
روش توصیفی-تحلیلی در پی یافتن ویژگی نقش جبرئیل با توجه به آموزههای دینی و عرفانی
بهعنوان هدایتگر رسول الله (ص) با توجه به اوصاف قرآنیاش و روایتهای دینی و عرفانی به
تصویر درآمده است و نسبت به سایر فرشتگان دارای وجوه خاصی است.