خلاصة:
شناخت عاملهای اقتصادی- اجتماعی موثر بر رفتار خرید مواد غذایی شهروندان از جهات مختلف از جمله برنامهریزی برای ارتقای رفاه خریداران، هدایت رفتار خرید آتی، هدایت راهبردها و برنامههای تولید و بازاریابی و به تبع آن کاهش هزینههای مازاد و غیرضروری در این مرحلههای، جلوگیری از هدررفت منبعهای ارزشمند محیطزیستی و منابع طبیعی، کاهش حجم پسماندهای مواد غذایی و کاهش هزینههای بلندمدت درمان، دارای اهمیت بسزایی است. در این راستا این پژوهش تلاش کرد با بهرهگیری از دانش دادهکاوی و الگوریتم C4. 5 درخت تصمیم و استفاده از دادهها و اطلاعات 220 خریدار شهر مشهد، الگوریتمهای تصمیمسازی خریداران در زمینه انتخاب سلامت، قیمت و طعم مواد غذایی به عنوان اولویت نخست ایشان در هنگام خرید این محصولات را بررسی و ارزیابی کند. نتایج این پژوهش نشان داد که متغیر سن خریداران مهمترین متغیری است که میتواند بر رفتار خریداران در انتخاب مواد غذایی موثر باشد. متغیرهای دیگری نیز در سطحهای بعدی بر انتخاب سلامت، قیمت یا طعم ماده غذایی به عنوان اولویت نخست خریداران مواد غذایی موثرند که از آن جمله میتوان به متغیرهای درآمد خانوار، جنسیت و تحصیلات خریدار و شمار اعضای خانوار اشاره کرد که در طراحی راهبردها و برنامههای بازاریابی محصولها و فرآوردههای غذایی و همچنین تدوین راهبردهای سلامت توسط متولیان امر، بایستی مورد توجه قرار گیرد.
Based on presented information of WHO, high growth rate of non-communicable diseases which is caused by improper lifestyle specially malnutrition and its economic problems, considered as an important obstacle to social development. In this regard present research tries to present decision-making algorithms of customers in the case of selecting between healthiness, price and taste of food as their purchasing priorities, by applying new knowledge of data mining and C4.5 algorithm of decision tree and data of 220 customers. Results show that the factor of customer age is the most important factor influencing on customers behavior in selecting healthiness as the first priority. Other variables in later levels which have influence on selecting healthiness as the first priority are income and education level. Results would help policymakers in adopting suitable and targeted policies in this scope, in order to improve society’s nutrition model and attain healthy society.
ملخص الجهاز:
با توجه به موارد اشاره شده در بالا در زمینه نقش و جایگاه قیمت مواد غذایی در هنگام خرید، اهمیت سلامت افراد جامعه ، فاصله قابل توجه با الگوی بهینه مصرف مواد غذایی، هزینه های بالای درمان در بلندمدت ، هدررفت منابع طبیعی و ضایعات گسترده محصولات غذایی، اهمیت شناخت عامل های مؤثر بر انتخاب مواد غذایی توسط افراد جامعه در زمان خرید، بیش از پیش احساس میشود و بر این مبنا مطالعه حاضر با بهره گیری از تکنیک درخت تصمیم داده کاوی به دنبال بررسی و شناسایی عامل های اقتصادی- اجتماعی مؤثر بر رفتار خرید مواد غذایی و معیار اولویت نخست ایشان در زمان خرید و انتخاب مواد غذایی است ، تا بر پایه عامل های شناساییشده از الگوریتم های تصمیم خریداران ، پیشنهادهایی در راستای هدفمندسازی راهبردها و برنامه های عرضه کنندگان مواد غذایی، ارتقای سطح رفاه شهروندان در زمان خرید و کارایی بیشتر بازاریابی محصول های غذایی ارائه دهد.
برای تعیین ویژگی که برای خریداران مختلف ، باید در ریشه درخت آموزش و شاخه های پایینی آن باشد، از معیاری به نام بهره اطلاعات ٦ استفاده میشود تا مشخص شود هر کدام از ویژگیها شامل سن ، جنسیت ، درآمد خانوار، تحصیلات ، بعد خانوار، وضعیت تأهل و دانش غذایی، تا چه حد قادر هستند داده های آموزشی خریداران را بر حسب طبقه آنان که بیانگر اولویت ایشان در خرید مواد غذایی است و سه گروه قیمت ، سلامت و طعم را شامل میشود، جدا کنند.