خلاصة:
یکی از شایعترین و دردسرسازترین نوع اضطرابها، اضطراب اجتماعی است. فرد در هنگام مواجه شدن بـا اجتماع دچار ترس و اضطراب میشود. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمانهای شناختی مبتنی بر ذهنآگاهی و پذیرش وتعهد بر استرس ادراکشده در زنان صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل زنان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بجنورد در سال 1398بودند که با روش نمونهگیری هدفمند تعداد 45 زن انتخاب و بهصورت تصادفی در دوگروه آزمایشی و یک گروه کنترل (هرگروه 15زن) قرار گرفتند. بمنظور گردآوری اطلاعات ازپرسشنامههای اضطراب اجتماعی ترنر وهمکاران (1989) و استرس ادراکشده کوهن و همکاران (1983) استفاده شد. روش پژوهش آزمایشی باطرح پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل بود. گروههای آزمایشی درمان شناختی مبتنی بر ذهنآگاهی (8 جلسه 90دقیقهای) و پذیرش وتعهد (8 جلسه 90دقیقهای) قرار گرفتند؛ اما گروه کنترل هیچگونه مداخلهای دریافت نکردند. دادهها با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد، هر دودرمانهای شناختی مبتنی بر ذهنآگاهی و پذیرش وتعهد بر کاهش استرس ادراکشده در زنان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی اثربخش بودند (p<0/01) و بین اثربخشی درمانهای شناختی مبتنی بر ذهنآگاهی و پذیرش وتعهد بر افزایش استرس ادراکشده در زنان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی، تفاوت معناداری وجود داشت (p<0/05.
One of themost common and troublesome types of anxiety is social anxiety in which in dividuals experience extreme fear and anxiety. The purpose of this study was to the comparison of the effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy and based on acceptance and commitment treatment on perceived stress in women with social anxiety. The statistical population of this study included all women with social anxiety Bojnord City in year 2019, using a purposive samplingmethod, 45 woman were selected and randomly assigned to two experimental groups and one control group(each group of 15woman). To collect data social anxiety of Torner & et al(1989) and perceived stress of Cohen & et al(1983) questionnaire were used. This experimental study was conducted with a pretest-posttest design with control group. The experimental groups underwent individual mindfulness-based cognitive therapy training(8 sessions 90minutes) and based on acceptance and commitment treatmenttraining(8 sessions 90minutes), but the control group received no training. Data were analysed Covariance Analysis. The results showed that both mindfulness-based cognitive therapy and based on acceptance and commitment treatment were effective to decrease perceived stress(p < 0/01) and between the effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy and based on acceptance and commitment treatment in women with social anxiety(p < 0/05).
ملخص الجهاز:
پژوهش های مختلـف بـه اثربخشـی ایـن روش درمـانی بـر افـزایش جـرات ورزی در دانشـجویان مضـطرب (عربقـائنی، هاشـمیان ، مجتبایی، مجدآرا و آقابیکی، ١٣٩٦)، بهبود خودکارآمدی، استرس ادراک شده و جهت گیـری به زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان (صناعی، موسوی، مرادی، پرهـون و صـناعی، ١٣٩٦)، کـاهش اسـترس ادراکشـده در سـالمندان (هازلـت -اسـتیونز، سـینگر و چونـگ (-Hazlett Chong &Stevens, Singer ) ، ٢٠١٩)، بهبود اختلالات روان شناختی در جانبـازان (مارچانـد، یـابکو، هرمـان ، کـورتیس و لاکنـر (Lackner &Marchand, Yabko, Herrmann, Curtis )، ٢٠١٩)، افزایش بهزیستی و کنترل استرس و تنظیم هیجانی در نوجوانان (کمپل ، لانتیـر، ویـز و شــانی (Shaine &Campbell, Lanthier, Weiss )،٢٠١٩) و بهبــود اســترس ادراکشــده بزرگسالان مبتلا به دیابت (ماسون ، مئال ، شاو و آدامـس (Adams &Mason, Meal, Shaw ) ، ٢٠١٨) اشاره داشته اند.
پژوهش های مختلفی اثربخشـی درمـان پـذیرش و تعهـد بـر افزایش شفقت بـه خـود، تحمـل پریشـانی و تنظـیم هیجـان در دانـش آمـوزان بـا اخـتلال اضطراب اجتماعی (روحی، سلطانی، زین الدینی میمنـد و رضـوی، ١٣٩٨)، بهبـود نشـخوار فکری و بهزیسـتی روان شـناختی نوجوانـان مبـتلا بـه اخـتلال اضـطراب فراگیـر (دمهـری، سعیدمنش و جلا، ١٣٩٧)، بازداری رفتاری و اجتناب شناختی رفتـاری زنـان دارای اخـتلال اضطراب فراگیر (حاجی اقراری، اسدی، جوازی و عاطف وحید، ١٣٩٧)، افـزایش بهزیسـتی روان شـناختی در دانشـجویان (ویسـکوویچ و پاکنهـام (Pakenham &Viskovich )، ٢٠١٩)، کاهش استرس روانـی در بیمـاران دارای التهـاب روده (وایـن (Wynne)و همکـاران ، ٢٠١٩)، بهبود استرس ، بهزیستی و انعطاف پذیری روان شناختی (ورسب ، لایب ، میر، هـوفر و گاسـتر (Gloster &Wersebe, Lieb, Meyer, Hofer ) ، ٢٠١٨)، کاهش اختلال استرس (مـایر Meyer ) و همکاران ، ٢٠١٨)، کاهش استرس پرسـتاران (فروگلـی، دوردجویـک ، رودمـن ، لیـوهیم و گاستاوســون (Gustavsson &li, Djordjevic, Rudman, Livheim geFro) ، ٢٠١٦) اشــاره داشته اند.