خلاصة:
جرایم سازمان یافته در نیمه دوم قرن بیستم در مقطعی که جامعه بین المللی درگیر ابرقدرتها و جنگ سرد
بود، همزمان با پیشرفت فناوری و گسترش مبادلات بازرگانی توسعه یافتند. در واقع به دلیل توجه جهان به
سایر امور، از تهدید نوینی به نام جرایم سازمان یافته غفلت شد و موجبات گسترش این گونه جرایم
خطرناک را در جامعه بین المللی فراهم نمود. در همین راستا جامعه بینالمللی و در راس آن سازمان ملل
متحد در اواخر قرن بیستم فکر تدوین یک سند بینالمللی لازمالاجرا به منظور ایجاد هماهنگی و همکاری
برای مبارزه با این جرایم میان دولتها را مطرح نمود. نهایتا طرح کنوانسیونی تهیه و در دسامبر ٢٠٠٠ در
پالرمو (ایتالیا) برای امضای دولتها مفتوح گردید و به امضای ١٤٧ دولت رسیده است. کنوانسیون پالرمو با
هدف ارتقاء همکاری بین المللی در جهت پیشگیری و مبارزه موثرتر جرائم تهیه شده است که در حال
حاضر یکی از معاهدات قانون ساز در عرصه بین المللی است که اکثر کشورها به آن پیوستهاند. از مهم
ترین لوازم مقدماتی در جهت مقابله و پیشگیری از گسترش فعالیت گروه های مجرمین سازمان یافته است،
ماهیت این جرائم اقتضاء می کند کشورها با معاضدت و همکاری یکدیگر با آن مقابله کنند. به همین دلیل
است که کشورها با پیوستن به کنوانسیون پالرمو که اساسی ترین اقدام جامعه بین المللی در مقابله با جرائم
سازمان یافته است پیشرفت چشم گیری در مبارزه با این جرائم داشتهاند. علی رغم این ضرورت قانونگذار
ایران اقدام قابل توجهی جهت تدوین قوانین مناسب برای مبارزه با اشکال مختلف جرم سازمان یافته انجام
نداده است و قوانین موجود در این زمینه ناکارآمد بوده و تنها توان مقابله با اشکال سنتی جرم سازمان یافته
را آن هم به صورت ناقص دارا هستند. به همین جهت در نوشتار حاضر با استفاده از روش تحلیلی توصیفی
به جرایم سازمان یافته و وضعیت ایران در کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با جرائم سازمان یافته
فراملی پرداخته می شود.
ملخص الجهاز:
گروه هايي که اصولا مرتکب فعاليتهاي مجرمانه خشن و سودآور ميشوند با توجه به طرح مسائل جديد و براي تفکيک اين جرائم از ساير موارد مشابه به ويژه تروريسم بايد گفت «جرم سازمان يافته اقدامي غير ايدئولوژيک است که توسط گروهي از افراد که تعامل اجتماعي نزديک داشته باشند و بر مبناي يک سلسله مراتب با حداقل سه سطح يا طبقه سازماندهي ميشوند، انجام شده و هدف از آن به دست آوردن منفعت است که [اين مهم ] از طريق فعاليت هاي قانوني و غير قانوني صورت ميگيرد.
در نوامبر سال ٢٠٠٠ مجمع عمومي سازمان ملل قطعنامه اي را به تصويب اعضا رساند که براي آنکه در قالب يک کنوانسيون بين المللي در آيد، کنفرانسي در شهر پالرمو ايتاليا تشکيل شد، بر طبق بند الف ماده دو کنوانسيون پالرمو تعريف جرم سازمان يافته اينگونه است : «گروه بزهکار سازمان يافته بيانگر يک گروه ساختار يافته متشکل از سه نفر يا بيشتر است که طي يک دوره زماني قابل توجهي وجود داشته باشد و به صورت متحد و يکپارچه به هدف ارتکاب يک يا چند جرم سنگين يا جرائم معين شده طبق اين کنوانسيون براي رسيدن مستقيم يا غير مستقيم به سود يا منفعت 1 مالي اقدام کنند».