خلاصة:
امروزه فرسایش خاک بهعنوان یکی از مباحث مهم مدیریت حوزههای آبخیز در سطح ملی و جهانی مطرح میباشد. برآورد خطر کاهش خاک و توزیع فاصلهای آن یکی از عوامل کلیدی برای ارزیابی موفق فرسایش خاک است. هدف از این تحقیق محاسبه و مدلینگ فاکتور فرسایندگی باران در استان ایلام با استفاده از دادههای 28 ایستگاه بارانسنجی در طی دوره 23 ساله با روشهای زمین آماری میباشد. پس از محاسبه فاکتور فرسایندگی باران برای ایستگاه مورد نظر، با استفاده از روشهای زمینآماری مختلف، نقشه فاکتور فرسایندگی باران منطقه مورد مطالعه ترسیم گردید و برای نشان دادن همبستگی مکانی بین دادههای فرسایندگی باران از ترسیم واریوگرام استفاده شد که واریوگرام خطی با میزان 0/5 بهترین همبستگی بین دادهها را مدل کرده و برای درونیابی استفاده گردید. همجنین، برای بررسی میزان شاخص فرسایندگی از روشهای دورنیابی روش عکس فاصله (IDW)، درونیاب چند جملهای جهانی (GPI)، تابع شعاعی (RBF)، درونیاب موضعی (LPI) و کریجینگ استفاده شده و جهت انتخاب بهترین روش درونیابی از شاخصهای آماری ریشه میانگین مربعات خطا (RMS) و میانگین قدر مطلق خطا (MAE) استفاده گردید. نتایج نشان داد که روش چند جملهای جهانی با ریشه میانگین مربعات خطا برابر با 28/93 و میانگین قدر مطلق خطا برابر با 20/95 بهترین روش میباشد.
Today, soil erosion is considered as one of main subjects of watershed management at national and global levels. Assessment of decreasing risk of soil and it spatial distribution are one of key factors for successful evaluation of soil erosion. The objectives of research were calculation and modeling of rain erosivity factor in Ilam province using data of number of 28 pluviometry stations during of 23 years period. After that, rain erosivity factor was calculated, map of rain erosivity factor was provided using geostatistical algorithms. Spatial correlation between data of rain erosivity was drawn using Variogram. In order to, studying of erosivity index were used (IDW), (GPI), (RBF), (LPI) and kriging. The best algorithm was selected using statistical indices of Root Mean Square Error (RMSE) and MAE. Results showed that, GPI was the best algorithm with RMSE and MAE equal to 28.93 and 20.95, respectively.