اثرات سامانه زهکشی کنترل شده بر جلوگیری از تخریب شیمیایی خاک در اراضی زیر کشت نیشکر مقالة

نیشکر کشت و صنعت امام خمینی یکی از واحد‌های ده‌گانه کشت و صنعت نیشکر در استان خوزستان می‌باشد. اراضی این واحد به دلیل اینکه سال‌های متمادی از نصب زهکش‌های آن می‌گذرد از توازن آب و املاح خوبی، به عنوان یک شرط اساسی برای اجرای زهکشی کنترل شده، برخوردار می‌باشد. بر این اساس پژوهش حاضر به منظور بررسی امکان استفاده از سامانه زهکشی کنترل شده و آثار آن بر شوری ، نسبت جذبی سدیم ، اسیدیته و یون کلر محلول خاک در سه مزرعه و در قالب سه تیمار اجرا گردید. تیمار اول زهکشی آزاد (FD)، تیمار دوم زهکشی کنترل شده با کنترل سطح ایستابی در عمق 90 سانتی‌متری از سطح خاک (CD90) و تیمار سوم زهکشی کنترل شده با کنترل سطح ایستابی در عمق 70 سانتی‌متری از سطح خاک (CD70). نتایج حاکی از عدم تاثیر منفی زهکشی کنترل شده بر شوری و نسبت جذبی سدیم خاک بود. میانگین شوری خاک در عمق 60-0 سانتی‌متری از سطح خاک (عمق تجمع ریشه نیشکر) در ابتدای دوره تحقیق (فرودین ماه) در تیمار‌های FD، CD90 و CD70 به ترتیب 3، 2/16 و 2/5 دسی‌زیمنس بر متر و در انتهای دوره (آبان ماه) 1/60، 2/09 و 1/89 دسی‌زیمنس بر متر اندازه‌گیری گردید. هم‌چنین میانگین نسبت جذبی سدیم خاک در عمق 60-0 سانتی‌متری در ابتدای دوره تحقیق در تیمار‌های FD، CD90 و CD70 به ترتیب برابر با 3/68، 4/14 و 3/20 و در انتهای دوره برابر با 2/71، 4/64 و 2/85 بود. اسیدیته خاک در طول دوره تحقیق در تمامی تیمار‌ها تغییرات چندانی نداشت. میزان یون کلر خاک نیز از ابتدا تا انتهای دوره از یک روند کاهشی چه در تیمار‌های زهکشی کنترل شده و چه در تیمار زهکشی آزاد برخوردار بود.

The Imam Khomeini sugarcane agro-industry is one of ten sugarcane agro-industry plantations in Khuzestan province. As regard as the drains has been installed in this plantation many years ago so there is water and salt balance in this land that is one of the condition for implementation controlled drainage. This research was designed to investigate the possibility of using a controlled drainage system and its effect on soil salinity, sodium absorption ratio, pH and Cl- ions in three farms by three treatments. The first treatment conventional drainage, second and third treatment controlled drainage with water table controls set at 70 and 90 centimeter. Results showed that controlled drainage system does not have negative impact on soil salinity and sodium adsorption ratio. Average soil salinity In the FD, CD90 and CD70 was respectively 3, 2.16 and 2.50ds/m at the depth of 0-60cm in the beginning of period and was 1.6, 2.09 and 1.89ds/m at the end of period. Average sodium absorption ratio In the FD, CD90 and CD70 was respectively 3.68, 4.14 and 3.20 at the depth of 0-60cm in the beginning of period and was 2.71, 4.64 and 2.85 at the end of period. In the all treatment Soil pH was not significantly different between beginning and end of period. Variation in soil pH was negligible in all treatments during study period. The amount of Cl-ion in soil solution had a decreasing trend from the beginning to the end of period in conventional drainage and controlled drainage treatments.