خلاصة:
تحقیق حاضر با هدف مطالعه و رصد تغییرات آیندهی خدمات حوزهی فناوری اطلاعات و ارتباطات از طریق آیندهپژوهی و خدمات فضای مجازی قابل ارائه در ایران در فرایند تکنولوژیک جهانی شدن این کشور، انجام شده است. به همین منظور، ابتدا با روش مطالعات اسنادی و کتابخانهای، روندهای موثّر در آیندهی خدمات فضای مجازی شناسایی گردیدند که عبارتند: 1. اسناد بالادستی2. تشکیل مرکز ملی فضای مجازی ایران 3. تغییرات فرهنگی و اجتماعی در بهکارگیری اینترنت 4. رشد زیرساختهای فناوری و ابزارهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی5. گسترش سواد الکترونیکی 6. سهولت استفاده و کاربردپذیری خدمات فضای مجازی 7. هزینهی نسبتاً کم خدمات فضای مجازی.
در ادامه با استفاده از روش آیندهپژوهی دلفی، آیندهی محتمل خدمات فضای مجازی در قالب آیندهی مطلق، آیندهی موازی، آیندهی مکمل و آیندهی سایهای، تعریف شد. بر اساس نتایج بدست آمده از بررسی دیدگاههای 18 نفر از صاحب نظران این حوزه و نظر اجماعی خبرگان با توجه به روندهای محیطی و محاطی بر آن در خصوص آیندههای محتمل، ارائهی موازی خدمات فضای مجازی برای آیندهی ایران در افق 1404، با امتیاز اجماعی 87.66،در اولویت اول قرار گرفت؛ همچنین آیندهی مطلوب خدمات فضای مجازی در آیندهی ایران، ارائهی موازی خدمات فضای مجازی با امتیاز اجماعی92.65 درصدی خبرگان، تعیین گردید. با توجه به این آینده نگری، توصیه میشود سازمانهای تصمیم گیر در این خصوص مانند سازمان فضای مجازی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، موارد فوق را در سناریوها و اولویتهای برنامهریزی خود، مدنظر قرار دهند.
This research aims at studying future trends in information technology and communications through futures study and cyberspace services presentable in Iran in its technological globalization process. To this end, through library research and documentary studies, effective trends in the future of cyberspace services were identified which include: 1. Upstream documents, 2. Establishing Iran’s national center for cyberspace, 3. Cultural and social changes in the use of internet, 4. Development of technological infrastructure and modern information and communication tools, 5. E-literacy expansion, 6. Facilitating usage and applicability of cyberspace services, 7. Relatively low cost of cyberspace services. Employing Delphi method of futures studies, probable future of cyberspace services was defined within the frameworks of absolute future, parallel future, complementary future, and shadow future. Based on the results obtained from the analysis of 18 experts of the field and consensus view of the elites considering the surrounding trends regarding probable futures, parallel presentation of cyberspace services in the next 10 years with the score of 87.66 was regarded as the first priority. Furthermore, the optimal future of cyberspace services in Iran was decided by % 92.65 of the elites as offering parallel cyberspace services in the country. According to this futures study, it is recommended that decision making organizations such as the National Center for Cyberspace and Ministry of Communications and Information Technology take note of the above points in their scenarios and planning priorities.
ملخص الجهاز:
بر اسـاس نتايج بدسـت آمده از بررسـي ديدگاه هـاي ١٨ نفر از صاحـب نظران اين حوزه و نظر اجماعي خبرگان ، با توجه به روندهاي محيطي و محاطـي بر آن در خصوص آينده هـاي محتمل ، ارائه ي موازي خدمات فضاي مجـازي براي آينده ي ايران در افق ١٤٠٤، با امتياز اجماعي ٨٧,٦٦، در اولويت ١.
تغييرات فناوري و بـه دنبـال آن تغيير در ديگر جنبه هاي زندگي و سـازمان ، افزايش روزافزون وابسـتگي متقابل کشـورها و ملل از جنبه هاي گوناگـون ، تمرکززدايي جوامع و نهادهاي موجود که به دليل گسـترش فناوري اطلاعات و ارتباطات ، شـتاب بيشـتري يافته ، تمايل روزافزون جهاني شـدن به همراه حفـظ ويژگي هاي ملي ، قومـي و فرهنگي و بسـياري عوامـل ديگر، لزوم درک بهتـر از "کاربردها"، "تغييـرات " و "آينده " را براي دولت ها، کسـب وکارها، سـازمان ها و مردم ايجاب مي کند.
تجارت و کسب و کار ديجيتال تجارت الکترونيکي و ديجيتالي به عنوان يکي از مباحث مهم فناوري اطلاعات و ارتباطات ، مورد تاکيد کارشناسـان بوده و با سـرعت در حال جايگزين شدن تجارت سـنتي اسـت ، و بسـياري از کشـورها، بهره مندي از آن را سـرلوحه ي استراتژي هاي بازرگاني خود قرار داده اند.
روش شناسي تحقيق ايـن تحقيق بـا توجه به هدف آن ، از نـوع تحقيقات کاربردي اسـت ، زيرا در جهت دستيابي به اطلاعاتي در مورد آينده ي خدمات ارائه شده در فضاي مجازي بـوده و براي سـازمان هاي متولي اين موضوع در زمينـه ي تصميم گيري ، مفيد خواهد بود.