خلاصة:
سرمایهگذاریهای خارجی و بلندمدت در رشد و نمو صنعت نفت و گاز یک کشور یا منطقه بسیار تاثیرگذار است. بهطورکلی یکی از محرکههای اصلی برای افزایش سرمایهگذاریها در بخش نفت و گاز، تضمین امنیت تقاضاست. مسئله اصلی که در این پژوهش به آن پرداخته میشود، این است که جایگاه بازارهای خزر از حیث تأمین امنیت تقاضای انرژی ناحیه خزر به چه شکل خواهد بود. امنیت تقاضای انرژی تنها توسط منطق اقتصادی تحت تأثیر قرار نمیگیرد؛ بلکه مجموعهای از عوامل در تعیین آن تأثیر دارد. علاوه بر ملاحظات اقتصادی باید سایر ملاحظات از قبیل مسائل سیاسی، حمایتهای بینالمللی و محدودیتهای جغرافیایی برای تعیین امنیت تقاضای انرژی لحاظ گردد؛ بنابراین در این پژوهش معیار ترکیبی امنیت تقاضای ناحیه خزر توسعه پیدا کرده است. سال 2015 بهعنوان گذشته نزدیک و افق زمانی بلند مدت 2030 برای بررسی شرایط بازارهای خزر در این پژوهش در نظر گرفته شده است. نتایج معیار ترکیبی نشان میدهد بازارهای سوآپ ایران و روسیه در مقایسه با سه بازار چین، هند و اتحادیه اروپا شرایط بهتری از حیث تامین امنیت تقاضای ناحیه خزر در سال 2015 و افق 2030 دارند. بهترتیب بازارهای چین، اتحادیه اروپا و هند دارای اولویتهای بعدی از این حیث می-باشند. البته بازار اتحادیه اروپا در سال 2030 از جهت تامین امنیت تقاضای گاز طبیعی ناحیه خزر از چین پیشی میگیرد.
The promotion of oil and gas industry of a country or region requires foreign and longterm investments. Ensuring demand security constitutes one of the major driving forces for promoting investments in oil and gas sectors. Our main question is to understand the upcoming Energy demand security in the Caspian markets. Just like supply security, energy demand security cannot be affected mainly by regional economic logic, but a combinationof various factors is involved; for this reason, we have developed Combined Criteria for our study. We have selected the year 2015 as the recent past and 2030 as the long-term time scale to investigate the circumstances of the Caspian markets. The Combined Criteria findings reveal that Iranian and Russian swap markets would provide better conditions for demand security in the Caspian region than do China, India and European Union markets. China, European Union and India hold the second place . The European Union market is expected to surpass China in ensuring natural gas security demand in 2030.
ملخص الجهاز:
نتايج معيار ترکيبي نشان مي دهد بازارهاي سوآپ ايران و روسيه در مقايسه با سه بازار چين ، هند و اتحاديه اروپا شرايط بهتري از حيث تأمين امنيت تقاضاي ناحيه خزر در سال ٢٠١٥ و افق ٢٠٣٠ دارند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل - ٢: مراحل جمع آوري اطلاعات و ايجاد معيار ترکيبي در پژوهش حاضر(مرجع : محاسبات محقق ) انتخاب شاخص ها با توجه شرايط ناحيه خزر اعم از: جغرافياي محصور و بسته ، دخالت ها و حمايت هاي بين المللي از انتقال انرژي در اين ناحيه و همچنين با توجه به شرايط بازارهاي خزر، در اين پژوهش ٤ زمينه اقتصادي ، جغرافيايي ، سياسي و تکنولوژيکي براي ايجاد معيار ترکيبي امنيت انرژي در نظر گرفته شده است .
(قدسي پور، ١٣٩١) جدول - ٢: ضرايب شاخص ها در معيار ترکيبي پژوهش حاضر(مرجع : محاسبات محقق ) (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به ضرايب شاخص ها در جدول ٢، معيار ترکيبي امنيت تقاضاي انرژي ناحيه خزر با عنوان مخفف لاتين CEDSI مطابق معادله زير توسعه پيدا کرده است : / (5) نتايج معيار ترکيبي براي صادرات گاز در سال ٢٠١٥ بهترين گزينه صادرات گاز در سال ٢٠١٥، صادرات گاز از طريق سوآپ با روسيه مي باشد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل - ٥: صادرات گاز از خزر به بازارها در سال ٢٠١٥ براساس ميليون بشکه معادل نفت خام در روز نتايج معيار ترکيبي براي صادرات نفت از خزر در سال ٢٠١٥ اولويت بازارهاي نفت ناحيه خزر از حيث امنيت تقاضاي انرژي در سال ٢٠١٥ همانند بازارهاي گاز مي باشد به گونه اي که بازار سوآپ روسيه بهترين شرايط و بعد از آن به ترتيب بازار سوآپ ايران ، چين ، اتحاديه اروپا و هند قرار دارند.