خلاصة:
بررسی تحولات سیاسی سوریه و عراق، به دلیل تأثیراتی که بر مجموعۀ امنیتی منطقۀ خاورمیانه و همچنین بر نحوۀ توزیع قدرت در منطقه میگذارند، برای تصمیمسازیهای راهبردی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و حفظ منافع ملی جمهوری اسلامی ایران ضروری است. بدین منظور، برای بررسی تحلیلی و واقعبینانۀ تحولات سوریه و عراق، با تکیه بر روندهای گذشته و حال، پیشرانهای بحران و عدم قطعیتهای منطقۀ خاورمیانه، سناریوهای احتمالی آیندۀ این دو کشور ترسیم میشود. طبعاً پیشبینی شرایطی که بحرانها در سوریه و عراق بر پایۀ آن به پایان میرسد، به دلیل حضور قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای و تأثیرشان بر روند تحولات سوریه و عراق، مشکل است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که احتمال تشکیل حکومت متحد و منسجم در عراق بیشتر است؛ البته عراق متحد و منسجم همراه با تهدیدات و فرصتهای منطقهای برای همسایگان این کشور خواهد بود. با توجه به قطببندیها و موازنۀ قوا در سوریه، آیندۀ این کشور وضعیت پیچیدهتری دارد و احتمال تشکیل حکومت فدرالی در این کشور بیشتر است.
ملخص الجهاز:
سناريوهاي پيش روي ايران در بحران هاي سوريه و عراق و راهبردهاي برون رفت از آن ها١ ِ سيد محسن ميرحسيني ،٢ ايرج رحيم پور اصل ٣ چکيده بررسي تحولات سياسي سوريه و عراق ، به دليل تأثيراتي که بر مجموعۀ امنيتي منطقۀ خاورميانه و همچنين بر نحوة توزيع قدرت در منطقه مي گذارند، براي تصميم سازي هاي راهبردي سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران و حفظ منافع ملي جمهوري اسلامي ايران ضروري است .
مقدمه اين پژوهش باکاربست «نظريۀمجموعۀامنيت منطقه اي »٤باري بوزان ٥والي ويور٦وسناريونگاري به عنوان مدلي براي آينده پژوهي ، به دنبال يافتن پاسخ به اين پرسش است که در بحران هاي سوريه و عراق چه سناريوهايي پيش روي ايران است و تعاملات ايران با قدرت هاي منطقه اي و فرامنطقه اي ِ جهت برون رفت از اين سناريوها منجر به چه راهبردهايي خواهد شد.
فرمول هاي منطقۀ خاورميانه از ديدگاه نظريۀ مجموعۀ امنيت منطقه اي (به تصویر صفحه مراجعه شود) بروز هرگونه رخدادي درون يا بيرون يک مجموعۀ امنيتي مي تواند به دگرگوني در توزيع قدرت ، نظام امنيتي ، نقش و جايگاه بازيگران يا تغيير الگوهاي دوستي و دشمني در درون مجموعۀ امنيتي منجر شود؛ چون برآمد اين تحولات زمينۀ وارد شدن و نقش آفريني قدرت هاي فرامنطقه اي را در داخل مجموعۀ امنيتي فراهم مي کند.