خلاصة:
حج با حصول شرایطی خاص، فقط یک‌بار بر هر فرد مکلف واجب میشود که وجوب آن نیز فوری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی وجوب و فوریت حج برای بانوان باردار و شیردهی که انجام اعمال حج به‌دلیل شرایط خاص خود یا شرایط طفل و جنین مشقت‌‌آور است یا ضرر دارد، به‌روش توصیفی- تحلیلی انجام شد. بدین ترتیب کلیه منابع مکتوب فقهی برای پاسخ به این سؤال آیا بانوان باردار و شیرده در صورت حصول سایر شرایط استطاعت، مستطیع می‌شوند و یا در صورت وجوب حج، انجام آن فوریت دارد یا خیر، بررسی و تحلیل شد. در مورد استطاعت به صورت عام، در کتب اصول فقه و در مورد استطاعت در حج، در کتب فقهی بحث‌های مفصلی موجود است، اما در مورد حکم وجوب و فوریت حج زن باردار و شیرده و انجام آن در سال استطاعت، در کتب فقهی فقهای متقدم و کتب تفصیلی و استدلالی فقها اشاره‌ای یافت نشد؛ البته حکم مسئله در برخی رساله‌های عملیه و استفتائات مراجع عظام معاصر دیده میشود، اما در این موضوع خاص پژوهش استدلالی مستقلی یافت نشد. نتایج بررسی‌ها نشان داد ادله‌‌ای که مستند حکم شرعی در مسئله وجوب و فوریت حج زن باردار و شیرده قرار می‌گیرند عبارتند از: قاعده لاضرر، قاعده وجوب دفع ضرر محتمل، قاعده لاحرج و قاعده تزاحم میان اهم و مهم و عدم وجود برخی شرایط استطاعت در زن باردار و شیرده که از میان شرایط استطاعت، مسئله توانایی و استطاعت جسمی و بدنی در مورد حج زن باردار و شیرده اهمیت بیشتری دارد و مؤثر در حکم است.
Haj becomes obligatory only once for each obliged person under certain conditions that its obligation is also urgent. This descriptive-analytical research was conducted with the purpose of investigating the obligation and urgency of Haj for pregnant and lactating women for whom the performance of Haj is troublesome or harmful, due to their special conditions or the certain conditions of their child. Therefore, all the juridical written sources were examined to respond to this question: do pregnant and lactating women become able under other conditions of ability and/or does Haj become urgent if it is obligatory? There are detailed discussions about ability, in general, in the books of principles of jurisprudence and about the ability to perform Haj in juridical books, but there is not anything about the verdict of obligation and urgency of Haj for pregnant and lactating women under the conditions of ability in early jurists' juridical books and jurists' detailed and reasoning books. The results showed that the reasons documented in the issue of the obligation and urgency of Haj for pregnant and lactating women are as follows: the rule of no harm, the rule of obligation of avoiding probable harm, the rule of no hardness, the rule of conflict between more important and important verdict (the rule of importance), and the absence of some conditions in pregnant and lactating women. Among the conditions of ability, the issue of capability and physical ability is more important in the case of Haj for pregnant and lactating women and is effective in ruling.
(
, 
, 
)
