خلاصة:
قرآن کریم از یکسو پیروانش را به خودشناسی فراخوانده و از سوی دیگر خروجی ایمان و عمل صالح را حیات طیبه معرفی فرموده است. هدف این پژوهش، بررسی نقش خودشناسی و حیات طیبه در معنابخشی به زندگی است. بنابراین، پرسش اصلی پژوهش این است که: از دیدگاه علامه طباطبایی، و با تاکید بر تفسیر المیزان، خودشناسی و حیات طیبه چه نقشی در معنابخشی به زندگی ایفا میکنند.
از آنجا که معنای زندگی در سنت اسلامی بر پایه قرب به خدا تعریف میشود، در این پژوهش با نگاهی کارکردگرایانه، به تحلیل خودشناسی و اثر آن بر معنای زندگی پرداخته شده است. بررسیها نشان داد که خودشناسی آثاری را در پی خواهد داشت، و این آثار عبارتند از: آگاهی بر نقایص نفس، تهذیب و اصلاح نفس، مواظبت بر نفس، رهایی از زندگی انفعالی، عالم را در محضر خدا دیدن، رسیدن به خدا و فنا، این خودآگاهی میتواند به حیات طیبه منتهی شود که نتیجه آن همراهی ایمان و عمل صالح، تقارن حیات دنیوی با قناعت و رضای الاهی، همسویی با قانون الاهی طبیعت و عدم انحراف مومن از عدل و انصاف در زندگی است. خروجی این خودآگاهی و حیات طیبه وصول به مراتب پیشرفته قرب به خدا و معنادارشدن زندگی در همه ابعاد آن خواهد بود.
The Holy Qur’an, on the one hand, has called its followers to self-knowledge, and on
the other hand, has introduced the output of faith and righteous deeds as Hayat-e- Tayyiba
(good life). The purpose of this study is to investigate the role of self-knowledge and
Hayat-e- Tayyiba in giving meaning to life. Therefore, the main question is: from the point
of view of Allameh Tabatabai, and with emphasis on the interpretation of Al-Mizan, what is
the role do self-knowledge and Hayat-e- Tayyiba play in giving meaning to life.
Since the meaning of life in the Islamic tradition is defined on the basis of closeness to
God, in this study, a functionalist analysis of self-knowledge and its effect on the meaning
of life has been done. Findings had shown that self-knowledge will have the effects of:
“Awareness of the imperfections of the soul”, “refinement and self-correction”, “selfcare”,
“liberation from a passive life”, “seeing the world in the presence of God” “Reaching
God” and “perishing”, this self-awareness can lead to a Hayat-e- Tayyiba, the result of
which is “the companionship of faith and righteous deeds”, “the symmetry of worldly life
with divine contentment and satisfaction”, alignment with the divine law of nature. And
“The believer does not deviate from justice and fairness in life. The output of this selfawareness
and Hayat-e- Tayyiba will be the attainment of a far advanced nearness to God
and the meaning of life in all its dimensions.
ملخص الجهاز:
نقش خودشناسی و حیات طیبه در معناداری زندگی از دیدگاه علامه طباطبایی با تأکید بر المیزان علی قنواتی 1 امیرحسین منصوری نوری 2 مسعود زینالعابدین 3 عینالله خادمی 4 چکیده قرآن کریم از یکسو پیروانش را به خودشناسی فراخوانده و از سوی دیگر خروجی ایمان و عمل صالح را حیات طیبه معرفی فرموده است.
بنابراین، پرسش اصلی پژوهش این است که: از دیدگاه علامه طباطبایی، و با تأکید بر تفسیر المیزان، خودشناسی و حیات طیبه چه نقشی در معنابخشی به زندگی ایفا میکنند.
به این معنا که نگارندگان درصدد هستند تا تأثیر دو عامل خودشناسی و حیات طیبه را بر معنابخشی به زندگی از دیدگاه علامه بررسی کنند که تا کنون در آثار پژوهشی به این مسئله پرداخته نشده است.
(Metz 2013) بهنظر نویسندگان در چهارچوب سنت اسلامی، معناداری زندگی در خداباوری و حرکت در مسیر قرب الاهی تأمین میشود؛ اما از آنجا که لازم است زبان مشترکی با متفکران ادیان و آیینهای دیگر داشته باشیم، همین معنا را در قالب اینکه ـ هدف زندگی نیل به قرب حداکثری به خدای متعال، ارزش زندگی به حرکت در این مسیر و کارکرد زندگی ایجاد بستری برای حرکت و رسیدن به هدف است ـ بیان میکنیم و پژوهش حاضر را با تأکید بر کارکرد پیش خواهیم برد.
2. انسان از رهگذر خودشناسی و رسیدن به فنای الاهی به حیات طیبه قدم نهاده و معنای زندگی خود را بر این اساس سامان میدهد، این فرایند و سیر و سلوک فکری و عملی، سبک زندگی نوینی را براساس توحید برای او رقم میزند که مبتنی بر همراهی ایمان و عمل صالح است.