خلاصة:
بررسی جنبه های روانشناختی در رفتارهای غیراخلاقی یکی از موضوعات مهم در حوزه حسابداری و مالی است. هدف این تحقیق بررسی تاثیر متغیرهای روانشناختی از جمله تسلط اجتماعی، ماکیاولیسم و دستکاری عاطفی بر مدیریت سود میباشد. این تحقیق در سال 1399 با جمع آوری داده ها به روش نمونه گیری غیر احتمالی در دسترس انجام گرفت و برای این منظور، نمونه ای از 401 نفر از کارشناسان حسابداری، روئسای حسابداری و مدیران مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار انتخاب شدند. نتایج این تحقیق با بکارگیری معادلات ساختاری انجام گرفت. یافتهها نشان میدهد که تسلط اجتماعی، دستکاری عاطفی و ماکیاولیسم تاثیر مثبتی بر تمایل به مدیریت سود در حالت فرصت طلبانه دارد. تمایل به مدیریت سود در حالت کارا، دو متغیر تسلط اجتماعی و دستکاری عاطفی تاثیر مثبت بر تمایل به مدیریت سود داشته و اثر ماکیاولیسم بر تمایل به مدیریت سود رد شده است. هم چنین، ماکیاولیسم به واسطه تسلط اجتماعی و دستکاری عاطفی اثر غیر مستقیم و مثبت بر مدیریت سود دارد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که انگیزه مدیریت در مدیریت سود، متاثر از ویژگیهای رفتاری، سازمانی و روانشناختی است. شواهد این تحقیق درک و آگاهی درباره تاثیر مشخصههای رفتاری مدیریت بر تصمیمگیری های مدیریت سود را افزایش میدهد.
Investigating the psychological aspects of unethical behaviors is one of the most important issues in the field of accounting and finance. This study aimed to investigate the effect of psychological variables including social dominance, Machiavellianism, and emotional manipulation on profit management. The research was conducted in 2020 by collecting data with Non-Probability sampling method convenience. For this purpose, a sample of 401 accounting experts, accounting heads, and financial managers of the firms listed in the Stock Market was selected. The results were obtained from structural equations. They show that social dominance, emotional manipulation, and Machiavellianism have a positive effect on the willingness towards opportunistic profit management. In the efficient mode of the tendency towards profit management, two variables of social dominance and emotional manipulation have a positive effect on the tendency towards profit management, but the effect of Machiavellianism on this tendency is refuted. Furthermore, Machiavellianism affects profit management positively and indirectly through social dominance and emotional manipulation. The results show that management motivation for profit management is influenced by behavioral, organizational, and psychological characteristics. The research evidence enhances our understanding of the effect of behavioral characteristics of management on decisions on profit management.
ملخص الجهاز:
مديريت سود ممکن است در چارچوب اصول پذيرفته شده حسابداري صورت پذيرد اما مسائل مربوط به عدم رعايت اصول اخلاقي کماکان وجود دارد زيرا بسياري از استفاده کنندگان به صورتهاي مالي به عنوان منبعي براي تصميم گيري هاي اقتصادي خود اتکا ميکنند و مديريت سود ميتواند موجب گمراهي و متضرر شدن آنها گردد.
مطالعات انجام شده در کشور نيز نشان مي دهند ، مديريت سود و رفتارهاي متقلبانه در گزارشگري مالي متاثر از ويژگي هاي رفتاري ماکياوليسم و رفتارهاي غير اخلاقي است ( منصورزارع و همکاران ، ١٣٩٩؛ صادقيان و همکاران ، ١٣٩٨؛ شاهد و همکاران ، ١٣٩٨؛ کريمي و رهنماي رودپشتي ، ١٣٩٣).
بر اين اساس در اين مقاله ، نويسندگان سعي دارند به دليل اهميت و ضرورت موضوع رفتار و انگيزه هاي رفتاري _ روانشناختي، به نقش تسلط اجتماعي،دستکاري عاطفي و ماکياوليسم به عنوان سه ويژگي منفي شخصيت بر تمايل به مديريت سود در ميان حسابداران و مديران مالي پرداخته و موضوع را مورد بررسي قرار دهند.
در اين تحقيق نقش جنبه هاي تاريک شخصيت افراد از جمله تسلط اجتماعي، ماکياوليسم ودستکاري عاطفي بر مديريت سود مورد مطالعه قرار گرفته است .
هم چنين متغير هاي تسلط اجتماعي و دستکاري عاطفي به عنوان ويژگي هاي متأثر از ماکياوليسم به صورت همزمان بر هم ديگر و بر رفتارهاي فرصت طلبانه و کاراي مديريت سود، براي نخستين بار آزمون شده است .
اين تحقيق نشان مي دهد مديريت سود فرصت طلبانه و کارا متأثر از ماکياوليسم ، دستکاري عاطفي و تسلط اجتماعي است .
Investigating the role of theory of planned behavior and Machiavellianism in earnings management intentions, Accounting Research Journal, 33(6): 653-668.