خلاصة:
انسان موجودی اجتماعی است و گریزی از آن ندارد. ازاینرو ناچار به تعامل با همنوعان خود است. رعایت اصول و فرمولهایی در ارتباطات اجتماعی میتواند روابط وی را سازندهتر و پرثمرتر نماید و انسان از آن بهتر و بیشتر نفع ببرد. یکی از این اصول، اصل کرامت انسانی و دیگری اصل مدارا و مماشات است. در اصل اول با لحاظ اینکه انسان خلیفه الهی است و روح الهی در وی دمیده شده و خداوند تاجِ «و لقد کرّمنا» بر سر وی نهاده و آیات و روایات و نمونههای رفتاری زیادی از ائمه دین و افراد تربیت شده ایشان در طول تاریخ به ارزشمندی انسان پرداخته است، میتوان به کرامت و ارجمندی انسان پی برد و آن را در ارتباطات مراعات نمود. با مراعات این اصل، روابطِ بسیار بهتر و سازندهتری میان انسانها شکل خواهد گرفت. رعایت این اصل، فضای ارتباطات انسانی را سالم و ظرفیت تحمل افراد را در مقابل همدیگر افزایش میدهد. اصل دیگر، مماشات و مدارا است. رعایت این اصل در روابط اجتماعی از بسیاری از نزاعها و درگیریها جلوگیری نموده و تنشها را تبدیل به دوستیها مینماید. این اصل نیز بسیار مورد اهتمام شریعت است و آیات و روایات زیادی درباره آن وارد شده و نمونههای الگویی و عملی هم از ائمه دین و هم از تربیتشدگان ایشان در تاریخ موجود است که در این عرصه میتواند بسیار کارآ و مفید باشد.
ملخص الجهاز:
در اصل اول با لحاظ اينکه انسان خليفه الهي است و روح الهي در وي دميده شده و خداوند تاج «و لقد کرمنا» بر سر وي نهاده و آيات و روايات و نمونه هاي رفتاري زيادي از ائمه دين و افراد تربيت شده ايشان در طول تاريخ به ارزشمندي انسان پرداخته است ، ميتوان به کرامت و ارجمندي انسان پي برد و آن را در ارتباطات مراعات نمود.
اين اصل نيز بسيار مورد اهتمام شريعت است و آيات و روايات زيادي درباره آن وارد شده و نمونه هاي الگويي و عملي هم از ائمه دين و هم از تربيت شدگان ايشان در تاريخ موجود است که در اين عرصه ميتواند بسيار کارآ و مفيد باشد.
همچنين جايگاه اصل مدارا و مماشات در قرآن و روايات ، بيان و نقش آن در بهبود روابط اجتماعي ذکر شده است ، اما همه اصول و فرمول هايي که در بهبود روابط اجتماعي مؤثرند و سبب دوستي و تقريب دل ها و تحبيب قلوب ميگردند بيشتر از اين ها است .
(کوفي، ١٤٠٩ق ، ج ٣: ٦٧؛ جصاص ، ١٤٠٥ق ، ج ٢: ١٧٩؛ سيوطي، ١٤٠٤ق ، ج ١: ٣٥٧) اين گونه مهرورزيها برخاسته از اصل کرامت انسان در دين اسلام است ، زيرا همه انسان ها از يک زن و مرد آفريده شده اند و در اصل کرامت انساني با هم برابرند و برتري 1 آن ها بر يکديگر به تقواي بيشتر و بندگي بهتر خداوند ميباشد.
خوشبختانه در دين اسلام و مذهب اهل بيت توصيه هاي 56 زيادي به اين مهم شده است .