ملخص الجهاز:
"صفحهء 3 و 4 را ناشر اختصاص به خود داده و تحت عنوان«سخنی از ناشر»لزوم چاپ چنین کتابی را یادآور شده است و از صفحهء 10 تا آخر صفحهء 32 مترجم سعی کرده است تاریخچهای برای نامهای خراسان بزرگ و ماوراء النهر بنویسد و با استفاده از دایرة المعارف روسیهء تزاری و دایرة المعارف بزرگ شوروی که در سال 1957 به چاپ رسیده مدلل میدارد که«واژهء آسیای میانه جز یک واژهء تازه ساخته با ماهیت کاملا سیاسی چیزی دیگر نیست»و پس از اثبات این نکته مینویسد:«نگاهی به چگونگی داستان ایجاد جمهوریهای آسیایی و اینکه چگونه محدودهء ظاهری فرهنگ و زبان ایرانی را تنها به جمهوری تاجیکستان محدود ساختند و شهرهایی چون:سمرقند و بخارا و مرو و بلخ بسیاری دیگر را از حوزهء سیاسی فرهنگ ایرانی جدا کردند و اینکه با تغییر خط فارسی به روسی چگونه پیوند فرهنگی میان تاجیکها و فرهنگ ایرانی مادر را قطع کردند،همه مسائلی است که جا دارد پژوهندگانی صاحب نظر دربارهء آن بررسی کنند و سخن بگویند."