خلاصة:
رابطة آوا و معنا در نظام قرآن؛ رابطهای شگفت و بررسی بلاغت قرآن از این منظر، نشانگر سبک ویژة این متن است؛ سبکی که با کاربرد عناصر آواساز و با بهرهگیری از ظرفیتهای معنادار موجود در آواها شکل میگیرد و موسیقی و آوای برخاسته از چیدمان هجایی آیات، زمینة تشویق و تهدید مخاطب را فراهم میآورد. در حقیقت، قرآن کریم از تمام ظرفیتهای مؤثر زبان در انتقال پیام الهی به مخاطب، بهره جسته و واژگان و حروف آن به گونهای انتخاب شده است که زمینة فهم و أثرگذاری آیات را فراهم آورد. در این جستار نگارندگان برآنند تا آیات نفخ صور را از منظر معناشناسی آوایی، واکاوی و تحلیل نمایند. پژوهش نشان از آن دارد که کوچکترین واحد آوایی در این آیات، عهدهدار پیامهای معنایی است و چیدمان هجایی حروف و طنین الفاظ با معنای آیات ارتباط تنگاتنگی دارند؛ به گونهای که اگر واج یا واکهایی از واژگان تغییر نماید معنا و مفهومی دیگر برداشت میشود. دامنة حضور حروف مجهور و مهموس در این آیات با توجه به سیاق کلام تغییر میکند. حضور گستردة مقطع آوایی کوتاه در آیات نفخ صور دوم، بر اضطراب و پریشانحالی انسانها به هنگام زندهشدن و لحظة رستاخیز آنها اشاره دارد.
One of the most important aspects of Quran felicity is the rhythm of verses. Beautiful rhythm and sounds have effect on evolutionary and changing the spirit of mankind, the God has mixed the verses of his book with wonderful rhythm. In fact the rhythm of Quran is the first level of attracting audience. This discipline has inseparable connection with meaning structure. So that a small change in rhythm of verses can change the meaning dimension in this study. We want to study the role of tone in illustrating the verses by using descriptive- analytic. The study shows that the smallest vocalic unit in this verses have meaning messages and vocals of verses depend on meaning and speech and change according to mode of verses. Presence of weak features in verses represent the silence which happen after blowing in horn and the death that finish the lives of who lives in sky and earth and just God will be remain. Presence of weak features in verses represent the silence which happen after blowing in horn and the death that finish the lives of who lives in sky and earth and just God will be remain.
ملخص الجهاز:
دلالت هاي آوايي همخوانها از ويژگيهاي صوتي آن برگرفته شده است ؛ زيرا هر يک از حروف، صداي مخصوص دارند که هنگام تلفظ ، تکرار و قرار گرفتنشان در کنار ديگر حروف، آوايي را توليد ميکنند که ميتوانند مفاهيم ويژهاي را القا نمايند؛ از اين روي واژگان متفاوت، به دليل داشتن حروف گوناگون، معاني مختلفي را القا مينمايند، چنان که «اگر آواهاي مندرج در واژگان، داراي صفت شدت و جهر باشند بر معناي قوت دلالت ميکنند و اگر آواها، سست و نرم باشند، معنا نيز نرم و سست خواهد بود» (مطر، ١٩٩٨: ٤٧)؛ شايان ذکر است که روح انسان ارتباط محکمي با آوا دارد؛ زيرا آثار احساسات و عواطف اديب ، در آوا و سبک بيان آشکار ميشود.
آواي «قاف» از حروف انفجاري و واکدار زبان عربي است که در هنگام تلفظ ، فشار و گرفتگي شديدي در حنجره ايجاد ميکند (انيس ، دت: ٧٣) اين آوا با صفت استعلاء و تفخيمش ، بيانگر شدت، خشونت و سنگيني است (عباس، ١٩٩٨: ١٤٢) و بر معناي شکفتن ، شکافتن و شکستن دلالت دارد (خوشمنش ، ١٣٩٤: ١٩٠) که در اين آيه ، دو تصوير را در ذهن تداعي مينمايد؛ يکي شدت کوبندگي و بلندي بانگ صور، بانگ و آوايي که پرده گوش را ميشکافد و کر ميسازد و ديگري، صحنه شکافته شدن زمين و بيرون آمدن مردگان از قبرها بعد از شنيدن نداي صور.