خلاصة:
پیروان نظریة بینامتنیت معتقدند که هیچ متنی خودبسنده نیست و هر متن واگویهای از متون متقدم خود
است. ژارژ ژنت بینامتئیت را به سه دسته تقسیم کرده است: بینامتئیت تعمدی - آشکار, بینامتئیت تعمدی
- پنهان و بینامتنیت ضمنی. در این مقاله» ابتدا با روش تحلیلی - توصیفی حکایات مصیبتنامه براساس
نظریة بینامتئیت و معادلهای آن در بلاغت اسلامی دستهبندی شده؛ سپس متن پیشین حکایات در آثار
قرن ششم هجری یافته شده؛ پس از آن خوانش بینامتنی حکایات برمبنای نظریة بینامتنیت ژنت در این
سه حوزه» همراه با نمونه تحلیل کاربردی و بیان تشابهات و تفاوتها از نظر حجم مطالب» شخصیتها
و اهداف دو نویسندة مطرحشده میان حکایات ارائه شده است. براساس این بررسی» ده حکایت
مصییتنامه پیوند بینامتنی با آثار قرن ششم هجری دارند. در این سه حوزة یادشده» پنج مورد حکایت از
نوع بینامتنیت تعمدی - آشکار است که دو مورد آن از نوع «عقد»» دو مورد از نوع «اقتباس» و یک مورد
از نوع «ترجمه» است. همچلنین پنج مورد بینامتلیت تعمدی - پنهان یافت شده است.
Intertextuality theory is one of the new approaches to reading and criticizing texts. This theory first draws from Ferdinand Saussurechr(chr('39')39chr('39'))s semiotics and examines the relationships between the texts. Because in every text there are references to earlier works; In other words, new texts are the product of pre-existing texts. Gérard Genette has consummated the theory of intertextuality. Genette divides intertextuality into three categories, which can be examined in the form of: Explicit and announced presence, hidden, not explicit or implicit presence of one text in another. In this article, the “Mousibat nameh”chr(chr('39')39chr('39'))s anecdotes are first classified according to this theory, Then the earlier text of the anecdotes is found in the works of the sixth century, After that, the intertextual reading of anecdotes is presented based on the theory of genetics intertextuality in these three areas, along with examples, practical analysis of similarities and differences in terms of volume, characters, goals of the two authors between the anecdotes. According to this study, ten intertextual “Mousibat nameh”chr(chr('39')39chr('39'))s relate to sixth-century works. In these two modules, there are five cases of explicit intertextuality, of which two are “Aqd” and two is “Eqtebas” and one is “Translation”. There were also five cases of intentional-hidden intertextuality
ملخص الجهاز:
در این مقاله ، ابتدا با روش تحلیلی ـ توصیفی حکایات مصیبت نامه براساس نظریۀ بینامتنیت و معادل های آن در بلاغت اسلامی دسته بندی شده ؛ سپس متن پیشین حکایات در آثار قرن ششم هجری یافته شده ؛ پس از آن خوانش بینامتنی حکایات برمبنای نظریۀ بینامتنیت ژنت در این سه حوزه ، همراه با نمونه ، تحلیل کاربردی و بیان تشابهات و تفاوت ها از نظر حجم مطالب ، شخصیت ها و اهداف دو نویسندة مطرح شده میان حکایات ارائه شده است .
نمونه های عقد در مصیبت نامه ی عطار نمونۀ نخست متن اسرارالتوحید: حکایت بوسعید و آسیاب محمدبن منور این حکایت را در باب دوم اسرارالتوحید آورده است .
متن مصیبت نامه : عیسای مریم به خواب افتاده بود عطار این حکایت را تقریبا به همان صورتی که سنایی آورده ، در المقالؕ الخامسؕ عشر نقل کرده است .
بینامتنیت تعمدی ـ پنهان در مصیبت نامه ی عطار نمونۀ نخست متن حدیقه : حکایت اسکندر سنایی این حکایت را در هفت بیت و در فصل «اندر صفت ذم دنیا» آورده و آن را تمثیلی برای نکوهش دنیا قرار داده است .
همچنین عطار در هفت مورد به حدیقه و دیوان سنایی، سه مورد به اسرارالتوحید محمدبن منور، دو مورد کشف الاسرار میبدی و در یک مورد به روح الارواح احمد سمعانی، اصول العشرؔ نجم الدین کبری، تمهیدات عین القضات و آثار فارسی شیخ اشراق توجه کامل داشته و از حکایات و نظریۀ عرفانی «موتوا قبل ان تموتوا» در مصیبت نامه استفاده کرده است .