خلاصة:
درهم ریختگی کالبدی روستاهای پیرامون شهری به دلیل رشد هدایت نشده فیزیکی، این دسته از روستاها را با معضلات متعددی در عرصه های اقتصادی و اجتماعی روبه رو ساخته است که جهت رفع این معضلات، اجرای طرح های محلی روستایی که در کشور، مهمترین آنها طرح های هادی می باشد، جهت اصلاح وضع نامطلوب موجود و توسعه کالبدی این روستاها ضروری است. در این راستا پژوهش کاربردی حاضر با هدف سنجش اثرگذاری اجرای طرحهای هادی در توسعه کالبدی روستاهای پیرامون شهری شهرستان مریوان با روشی توصیفی – تحلیلی و گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه و میدانی مبتنی بر توزیع تصادفی پرسشنامه در میان 250 نفر از سرپرستان خانوار روستاها مورد مطالعه و 10 تن از کارشناسان توسعه روستایی منطقه انجام گرفته است تا به دنبال شناسایی وضع موجود کالبد روستاها؛ راهکارهایی جهت توسعه مطلوب کالبدی آنها ارائه گردد. تعیین حجم نمونه با اعمال فرمول کوکران از میان 1122 خانوار روستاهای نمونه و تعیین سهم هر روستا نیز از تعداد کل پرسشنامه ها به روش طبقه ای انجام گرفته است. تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده با استفاده از شاخص توصیفی میانگین، آزمون های آمار استنباطی(T تک نمونه ای و خی دو) و وزن دهی شاخص ها با روش دلفی، در نرم افزار EXPERT CHOICE و اولویت بندی آنها با تکنیک VIKOR، نشان می دهد که اجرای طرحهای هادی توانسته است با توجه به میانگین مجموع محاسبه شده برابر 3.50؛ در سطح رضایت بخشی موجب توسعه کالبدی روستاهای مورد مطالعه گردد و در این میان بعد کیفیت معابر با میانگین محاسبه شده برابر 3.62 دارای بیشترین بهبود وضعیت از اجرای طرح های هادی و روستای (( نی )) به عنوان پرجمعیت ترین روستای منطقه با کمترین مقدار آماره ویکور (000.)، دارای بیشترین سطح اثرپذیری و توسعه کالبدی می باشد.
The physical collapse of city peripheral villages for physical undirected growth faced these villages with numerous challenges in economic and social fields. Therefore, conducting local projects in the country such as Hadi Projects is essential to reform the existing conditions and physical development of these villages. This study aimed to assess the practical impact of physical development projects on the Marivan peripheral villages by means of a descriptive - analytical method and data collection through library studies and field surveys based on stratified random distribution questionnaire among 250 households of the villages and 13 regional's rural development experts. Seeking to identify the current status of the villages, and solutions for their optimal physical development. Determining the sample size using the Cochran formula from among 1122 households in the sample villages and determining the share of each village from the total number of questionnaires by stratified method. The analysis of collected data by using descriptive, average index(One sample chi do and T inferential statistics) and weighting of Indices with Delphi method in EXPERT CHOICE software And prioritize them with the VIKOR technique show the Hadi projects have resulted in the physical development of villages, According to the average calculated sum of 3.50, the satisfactory level causes the physical development of the studied villages. In this case, the quality dimension of the passages with the average calculated 3.62 has the highest improvement of the condition of conducting the designsand Ney village has had the highest level of influence and physical development.
ملخص الجهاز:
تجزيه و تحليل داده هاي گردآوري شده با استفاده از شاخص توصيفي ميانگين ، آزمون هـاي آمـار اســـتنبـاطي(T تـک نمونـه اي و خي دو) و وزن دهي شـــاخص هـا با روش دلفي، در نرم افزار EXPERT CHOICE و اولويت بندي آنها با تکنيک VIKOR، نشـان مي دهد که اجراي طرح هاي هادي توانسـته است با توجه به ميانگين مجموع محاسـبه شـده برابر ٣,٥٠؛ در سطح رضايت بخشي موجب توسعه کالبدي روستاهاي مورد مطالعه گردد و در اين ميان بعد کيفيت معابر با ميانگين محاسـبه شـده برابر ٣,٦٢ داراي بيشـترين بهبود وضـعيت از اجراي طرح هاي هادي و روستاي (( ني )) به عنوان پرجمعيت ترين روسـتاي منطقه با کمترين مقدار آماره ويکور (٠٠٠.
اگرچه روند شکل گيري و نحوه تکوين ساختاري- عملکردي اين گونه از سکونتگاه ها در گذشته به صورت تدريجي بوده ولي در طي دهه هاي اخير، سازمان فضايي و عملکرد نظام سکونتگاه روستايي از يک طرف متاثر از تحولات اقتصادي، اجتماعي در نظام جهاني بوده و از طرف ديگر متاثر از سياست ها در برنامه ريزي هاي دولت و سازمان هاي مختلف که جهت توسعه آنها اتخاذ و اجرا گرديده ؛ دست خوش تغيير و تحول زيادي شده اند(ياري حصار، بدري و پورطاهري،١٣٩٢: ١٢٨) شواهد عيني به ويژه در کشورهاي در حال توسعه حاکي از آن است که سکونتگاه هاي روستايي به ويژه روستاهاي واقع در حوزه بلافصل شهرها به دليل رشد سريع شهرنشيني و افزايش بيش از اندازه جمعيت اين روستاها به دليل نزديکي به شهرهاي پرجمعيت (٢٠١٠١٠,Him)، بيشترين ميزان تغييرات کالبدي و نيز عملکردي را به خود ديده اند(رستمي و ميرزاعلي،٩٤:١٣٩٢) در اين ميان آنچه به ناموزوني چشم انداز عمومي اين سکونتگاه هاي روستايي دامن زده ، رشد فيزيکي عمدتا خود به خودي و هدايت نشده در غيبت مديريت مناسب محلي از يک سو و ناتواني در کسب جايگاه عملکردي از سويي ديگر بوده است (سعيدي،١٣:١٣٨٣).